Parıltı (cd/m2)

Parıltı, parlaklık, nit (nt) ya da metrekare başına kandela (cd/m2), birim alan başına yayılan ışığın bir ölçüsüdür. Bu isim ve birimler genellikle ekranların parlaklığını ifade etmek için kullanılır. Bir bilgisayar monitörü genellikle 200-300 cd/m2 parlaklığa sahiptir. Televizyonalar ise 400-500 cd/m2 parlaklığa sahiptir.

Ekran parlaklığını belirtirken genellikle cd/m2 yerine nit ifadesi kullanılır. 1 nit, 1 cd/m2’ye eşittir.

Parlaklığı ölçebilmek için parlaklık okuma özelliğine sahip bir renk ölçer ya da spektroradyometre gibi cihazlara ihtiyaç duyulur. Spektroradyometre adı verilen cihazlar, ışık kaynakları ve ekranların parıltı değerlerini ölçebilir. Silikon fotodiyot kullanan profesyonel cihazlar, 0,005 cd/m2‘den 500.000 cd/m2 değerine kadar yüksek doğrulukta ölçüm yapabilir. Ölçüm yapılmadan önce cihazın kalibre edilmesi gereklidir.

Spektroradyometre cihazları, insan gözü tepki eğrisine yakın spektral duyarlılığa sahiptir. Bu cihazlarda ölçüm, insan gözünün görebildiği (görünür ışık) dalga boyu aralığı olan 380-780 nm ile sınırlandırılmıştır.

Konica Minolta, CI Systems, HORIBA, Pro-Lite ve TES önde gelen ölçüm cihazı üreticileridir. Spektroradyometre, genellikle taşınabilir yapıdadır ve bir bilgisayara bağlamaya gerek duymadan bağımsız olarak çalışabilir. Ölçüm, 5 saniye gibi gibi kısa bir sürede alınabilir.

Lüks ve cd/m2 birbirine benzer birimler olsa da ikisi arasında belirgin farklılıklar bulunmaktadır.

Lüks, birim alan başına fotometrik akıdır. Lüks değeri, uzaklığın karesiyle ters orantılı olarak değişir. Yani kaynaktan uzaklaştıkça lüks değeri düşer.

Cd/m2 ise katı açı başına akı yoğunluğudur. Ölçüm, küçük bir açıklık veya küçük görüntüleme alanıyla alınır. Parlaklık ölçümü, uzaklıktan bağımsızdır. Yani mesafe arttıkça cd/m2 değeri değişmeyecektir.

Lüks ve cd/m2 birimleri, birbirine dönüştürülemez.

İç ve dış mekân aydınlatmalarında minimum gereklilikleri tanımlarken lüks birimi kullanılırken, yol ve tünel aydınlatmalarında ise cd/m2 kullanılmaktadır. Bunun sebebi yol yüzeyinin parlaklığının, algılanan parlaklığa etkisidir.