Halojen

Halojen, periyodik tabloda 7A grubunda bulunan tepkimeye eğilimli ametalleri tanımlayan bir kimya terimidir. Halojen lamba, halojen gazı içerir ve akkor lambaların gelişmiş bir türüdür.

Halojen lamba içerisinde tungsten metalinden yapılmış bir filaman (ince tel) bulunur. Lamba kapsülü kuvars malzemeden yapılmıştır ve içerisine iyot ve brom gazları doldurulmuştur. Tungsten filamanı üzerinden elektrik akımı geçtiğinde ısınır ve ışık üretecek hale gelir. Lamba içerisindeki halojen gazı, tungsten filamanın incelmesini yavaşlatır ve kararmasını durdurur. Bu da daha uzun kullanım ömrü ve daha yüksek ışık miktarı (daha yüksek sıcaklığa ulaşılmasıyla) anlamına gelir.

Halojen lamba çok yüksek sıcaklıklara ulaştığından lamba kapsülü de yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklı olmalıdır. Bu nedenle lamba kapsülü yapımında camın en saf halinden oluşturulmuş eritilmiş kuvars kullanılır.

Halojen lamba açıldığında içerisindeki tungsten filamanı yanmaya ve kızarmaya başlar. Sıcaklık arttığında tungsten atomları filamandan buharlaşır ve ampul içinde birikir. Buharlaşan tungsten atomları, halojen gaz molekülleri ile birleşir ve halojen soğuduğunda tungsten filaman üzerinde yeniden birikir. Bu sürece halojen döngüsü adı verilir. Halojen döngüsü, filamanı güçlendirir ve lambanın ömrünü uzatır.

Halojen lambalar, çok küçük ve hafiftir. Üretim maliyeti oldukça düşüktür. Geleneksel bir akkor filamanlı lambadan daha yüksek ışık verimine ve daha uzun kullanım ömrüne sahiptir. Akkor filamanlı lambalar 15 lm/W ışık verimine sahipken halojen lambalar 25 lm/W ışık verimine ulaşabilir. Akkor filamanlı lambalar 1.000 saat kullanım ömrüne sahipken halojen lambalar 3.000 saat ömür sunabilir.

Halojen ışığı, doğal ışığa çok yakındır ve aydınlatma kalitesi açısından oldukça iyidir. Halojen lambaların renk sıcaklığı ortalama 3000K seviyesindedir ve renksel geriverim indeksi 100‘dür.

Halojen lambalar, farklı şekil ve boyutlarda üretilmektedir. Halojen lambalar ticari ve konut aydınlatmalarında, otomobil farlarında, sinema yapımlarında, sahne aydınlatmalarında, su altı fotoğrafçılığında yaygın olarak kullanılmaktadır.