Kandela

Kandela, belirli bir yönde yayılan birim katı açı başına noktasal ışık gücüdür. Lümen ise belirli bir kaynaktan yayılan toplam görünür ışığın miktarıdır. Kandela ve lümen birbirleriyle ilişkili kavramlardır. Kandela ve lümen birimleri arasında dönüşüm yapabilmek için ışık kaynağının ışığı nasıl dağıttığı bilinmelidir.

Parıltı, parlaklık, nit (nt) ya da metrekare başına kandela (cd/m2), birim alan başına yayılan ışığın bir ölçüsüdür. Bu isim ve birimler genellikle ekranların parlaklığını ifade etmek için kullanılır. Bir bilgisayar monitörü genellikle 200-300 cd/m2 parlaklığa sahiptir. Televizyonalar ise 400-500 cd/m2 parlaklığa sahiptir.

İç ve dış mekan çeşitli uygulamalarda aydınlatma gereklilikleri tanımlanırken aydınlık düzeyinin birimi olan lx (lüks) kullanılır. Yol ve tünel aydınlatması gibi uygulamalarda ise parıltı (cd/m2) birimi kullanılır. Peki lx ve cd/m2 arasındaki fark nedir?

Işık şiddeti bir ışık kaynağının belirli bir yönde yaydığı ışık miktarıdır. Işık şiddetinin birimi Kandela’dır. Kandela değeri bir ışık kaynağının ne kadar parlak olduğunu ifade eder. Kandela, cd kısaltması ile belirtilir ve rakamsal değerden sonra yazılır. Örneğin; 100 cd, 2.000 cd, 8.000 mcd gibi.

Bir ışık kaynağından, farklı açılarda yayılan ışığı ölçmek için kullanılan test cihazına gonyofotometre adı verilir. Gonyofotometre kelimesi, açıları ölçmek için kullanılan gonyometre ile ışığı ölçmek için kullanılan fotometre kelimelerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur.

Gonyofotometre cihazı, bir ışık kaynağının ışık şiddeti dağılımını ve bu dağılımdan toplam ışık akısını hesaplamak için kullanılmaktadır. Gonyofotometre ölçümleri sonucunda IES ve LDT uzantılı ölçüm dosyaları elde edilir.

Ölçüm cihazları lx biriminde ölçüm yaparken bazı standartlarda ışık şiddetinde cd cinsinden sınır değerler verilebiliyor. Bu tür durumlarda Lüks -> Kandela dönüştürücü kullanmak gerekiyor. Ortam, ölçüm uzaklığı, ölçüm noktaları doğru ayarlandığında ışığın bir yöndeki yoğunluğunu doğru bir şekilde tespit edebilmek mümkün hale geliyor.