Işık Akısı (Lümen) Nedir, Nasıl Ölçülür?

Işık akısı, bir aydınlatma elemanının her yönde yaydığı toplam ışık miktarını yani ışık gücünü ifade eder. Birimi lümen‘dir.

Eskiden 30W, 60W, 100W‘lık ampullerin ne kadar ışık verdiğini bilir, lümen değerleriyle ilgilenmemiz gerekmezdi. Ancak LED teknolojisi gün geçtikçe gelişmekte, birim güç başına daha fazla ışık vermektedir. Bu da piyasada farklı güçte, farklı lümen değerine sahip ürünlerin yer almasına sebep olmaktadır. Yani, bir markaya ait 10W LED lamba, diğer markanın 8W’lık LED lambasından daha az ışık veriyor olabilir. Bu yüzden güç yerine yada güç ile birlikte lümen değerine dikkat etmek gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Bir ışık kaynağının lümen değerini ölçmek için özel ekipmanlara ihtiyaç duyulur. Işık akısının ölçümü için integrating sphere (entegre küre) veya bir dizi sensör gereklidir. Bu yüzden lümen değeri üretici tarafından ölçülür ve ürün üzerinde belirtilir.

Entegre küre, ışık akısı ölçümü için en güvenilir ve en uygun ölçüm yöntemidir. Integrating sphere (entegre küre), Ulbricht küresi olarak da bilinir. Işık kaynağının ışık akısı (lümen), etkinlik faktörü (lümen/watt) parametrelerinin ölçülmesine olanak tanır.

Işık kaynağı, lamba, ampul ya da aydınlatma armatürü kürenin içerisine yerleştirilir ve kürenin kapağı kapatılır. Bilgisayar yardımıyla ölçüm başlatılır ve sonuç raporu alınır. Bu raporda aydınlatma armatürünün ışık akısı (lm), etkinlik faktörü (lm/W), renk sıcaklığı (CCT), renksel geriverim indeksi (Ra), güç değeri (W), renk kordinatları (x, y, u, v, u’, v’) ve dalga boyu (nm) yer alır.

Küre ölçümü ile ışık şiddeti dağılımı grafiği yani aydınlatma elemanının hangi açıda ne kadar ışık yaydığı çıkartılamaz. Bunun için bir gonyofotometre cihazı kullanılmalıdır.