Işık Akısı

Kandela, belirli bir yönde yayılan birim katı açı başına noktasal ışık gücüdür. Lümen ise belirli bir kaynaktan yayılan toplam görünür ışığın miktarıdır. Kandela ve lümen birbirleriyle ilişkili kavramlardır. Kandela ve lümen birimleri arasında dönüşüm yapabilmek için ışık kaynağının ışığı nasıl dağıttığı bilinmelidir.

Küre ölçümü, bütünleştirme küresi adı verilen laboratuvar ekipmanı yardımıyla yapılır. Küre ölçümü, aydınlatma elemanının toplam ışık akısı, gücü, ışık verimi, renk sıcaklığı, dalga boyu gibi fotometrik ve elektriksel performans değerlerinin ölçülmesini sağlar.

Işık kaynaklarının fotometrik ölçümü, bütünleştirme küresi ve gonyofotometre adı verilen laboratuvar ekipmanları yardımıyla yapılır. Küre ölçümü, aydınlatma elemanının ışık akısı, ışık verimi, renk sıcaklığı, renksel geriverim indeksi özelliklerini, gonyofotometre ölçümü ise ışık dağılımı, ışık açısı, ışık yoğunluğu özelliklerini çıkartır.

Başlangıç ışık akısı ve ortalama ışık akısı, bir aydınlatma cihazı tarafından üretilen ışığın iki farklı ölçüsüdür. Başlangıç ve ortalama ışık akısı arasındaki farkı bilmek, üretici, tedarikçi ve perakendeciler tarafından aldatılmanızı önleyecektir.

LED’ler veya LED ışık kaynağı içeren ürünler kullandıkça verdikleri ışık değerleri azalacaktır. LED ışık kaynaklarında kullandıkça ışık değerinin düşmesinde birden çok sebep vardır. Bu durumun yonga yapısı, fosfor kalitesi, paketleme, çalışma sıcaklığı, elektriksel değerler ile doğrudan ilişkisi vardır.

Aydınlatma armatürlerinin ışık dağılımının incelenmesi için gonyofotometre adı verilen ölçüm cihazıyla fotometrik test yapılır. Bu test yapıldıktan sonra fotometrik ölçüm sonuçlarını içeren bir test raporu oluşturulur. Peki bu rapordan ürün özellikleri nasıl çıkartılır?

Bir aydınlatma aygıtının her yönde yaydığı toplam ışık miktarına ışık akısı denir. Işık akısının birimi lümen’dir. Bir ışık kaynağından yayılan insan gözü tarafından görünür ışığın toplam miktarı lümen ile ifade edilir. Yani bir lamba veya aydınlatma armatürünün lümen değeri ne kadar yüksekse, o kadar yüksek ışık çıktısına sahip demektir.

Işık akısı, bir aydınlatma elemanının her yönde yaydığı toplam ışık miktarını yani ışık gücünü ifade eder. Birimi lümen'dir. Işık akısının ölçümü için integrating sphere (entegre küre) veya bir dizi sensör gereklidir. Entegre küre, ışık akısı ölçümü için en güvenilir ve en uygun ölçüm yöntemidir.

Bütünleştirme küresi ile ışığın, toplam ışık akısı değerini, renk özellikleri, renk uzayındaki yerini vb. gibi daha çok ışığın teknik özellikleri belirlenir. Bütünleştirme küresi ölçümlerinde detektör olarak spektroradyometre başlığı kullanılmaktadır.

Aydınlatmanın ve enerji verimliliğinin her geçen gün önem kazandığı günümüzde, teknolojinin de gelişmesiyle aydınlatma ürünlerinin nasıl ve hangi yöntemlerle test edildiği, hangi standartlara uygun cihazlar kullanıldığı bilgilerine olan gereksinim gün geçtikçe artmaktadır. Bu makalede, LED’li armatürlerin fotometrik özelliklerini belirlemede kullanılan yöntemler ve bu yöntemler sonucunda elde edilen veriler ele alınmaktadır.

Üreticilerin LED lambalar üzerine yazdığı eşdeğer güç değeri tüketici için yanıltıcı olabiliyor. Kutu üzerine yazılan yanıltıcı bilgiler tüketicinin yanlış seçim yapmasına sebep olurken, haksız rekabet ortamı oluşturuyor.

LED aydınlatma üreticileri ürünlerine çoğu zaman 50.000-60.000 saat ömür biçer. Bunu belirtirken LED'in ömür öngörüsünü referans alır. Ancak unutulan bir şey vardır, LED aydınlatmalarda arızalarının büyük bir çoğunluğu LED'lerin dışında gelişiyor.

Yanlış ışık kaynağı seçimi ile enerji kaybı çoğu kez %80~85 olabilmekte, değişik nedenlerle yararlanılamayan ışık akısı oranı ise %90'a ulaşabilmektedir. Her iki kaybın birlikte olması aydınlatmada enerji kaybının akıl almaz oranlara ulaşmasına neden olabilmektedir.

Avusturyalı aydınlatma üreticisi Planlicht, LED armatürlerinin performansının yanıltıcı olması (katalogdaki ışık akısı değerlerinin doğru olmaması) sebebiyle Alman mahkemesi tarafından suçlu bulundu.

Yüksek kaliteli ürünlerin temini ve artan bilinçlenme ile LED enerji tasarruflu ürünler hızla büyümekte olan bir pazar yaratıyor. Bugünün LED aydınlatma sistemleri ile, enerji tasarrufu ve bakım maliyetleri açısından parasal tasarruf elde edebilirsiniz.