Hastanelerde her bir bölüm ayrı kullanım amacına sahip olduğundan, farklı aydınlatma gereksinimlerine ihtiyaç duyar. Bir oda içerisinde bile farklı bölümlerde, farklı kullanımlar için farklı aydınlatma ihtiyacı bulunmaktadır. Bu yüzden hastanelerde aydınlatma, aydınlatma tasarımcıları, mimarlar ve mühendisler için karmaşık bir hal almaktadır.
Hastanelerde her bir bölüm ayrı kullanım amacına sahip olduğundan, farklı aydınlatma gereksinimlerine ihtiyaç duyar. Bu yüzden hastanelerde aydınlatma, aydınlatma tasarımcıları, mimarlar ve mühendisler için karmaşık bir hal almaktadır.
Hastanelerde aydınlatma, bazen yalnızca yapay aydınlatmalarla sağlanırken, bazen de yapay aydınlatmanın, doğal aydınlatmayla (güneş ışığı) kombinasyonu şeklinde sağlanır.
Işığın kalitesi, sağlık üzerinde önemli etkilere sahiptir. İyi aydınlatılmış bir hastane, hastanın iyileşme sürecine katkı sağlayabilir. Aydınlatma hasta, hasta yakınları ve çalışanların üzerinde doğrudan etkilere sahiptir.
Enerji tüketimi de önemlidir ancak sağlık tesislerinde enerji tüketiminden önce gerekli aydınlatma koşullarının sağlanması ve bunu yaparken hastaların konforunu olumsuz etkilememesi öncelikli olarak değerlendirilmelidir.
Bu noktada kamaşma önemli bir unsur olarak öne çıkmaktadır. Çünkü hastalar uzunca bir süre hareketsiz olarak istirahat etmekte, bu süre zarfında ışığa maruz kalmaktadır. Hastanın gözünde parlayan bir ışık, onu rahatsız edebilir, bu rahatsızlıkta sağlık problemlerini ortaya çıkarabilir.
Işıktaki titreşimlerin yani flicker etkisinin de minimize edilmesi oldukça önemlidir. Pek çok araştırma flicker etkisinin baş ağrısı, göz yorgunluğu gibi sağlık problemlerine yol açtığını göstermiştir. Bu yüzden hastanelerde flicker-free aydınlatmaların kullanılması yerinde bir tercih olacaktır.
Hastanenin çeşitli alanlarında, çeşitli kullanım amacına göre 100 lüks’ten 100000 lüks’e kadar aydınlatma gereksinimleri bulunmaktadır.
Genel amaçlı kullanılan odalarda 200 lüks, resepsiyon ve bekleme odalarında 150 lüks, merdiven ve koridorlarda 100 lüks, personel odasında 300 lüks, müşahede alanında 100 lüks, genel muayene alanlarında 500 lüks, göz ve kulak muayenesi alanlarında 300 lüks, tarama odaları ve doğumhanelerde 300 lüks, genel tedavi odalarında 500 lüks, ameliyathanelerde 1000 lüks, yoğun bakım ünitesinde 100 lüks, laboratuvar ve eczanelerde 500 lüks, sterilizasyon ve dezenfeksiyon odalarında 300 lüks otopsi odalarında ve morglarda ise 500 lüks aydınlatma seviyesi önerilmektedir.
İlgili standartta bu alanlar için kamaşma sınırlama katsayısı UGRL 19 ve 22 olarak verilmiştir. Renksel geriverim indeksi CRI’ın ise, bazı alanlarda 80‘den bazı alanlarda 90‘dan büyük olması istenmektedir.
EN12464-1 kodlu uluslararası standart hastaneler ve sağlık binalarının aydınlatılması için gerekli tüm bilgileri içermektedir. Bir oda içerisinde bile farklı bölümlerde, farklı kullanımlar için farklı aydınlatma ihtiyacı bulunmaktadır. Bu sebeple tasarım aşamasında bu standardın detaylı olarak incelenmesi, her alanın kendine göre gerekliliklerinin sağlanması önemlidir.
