Işıkta Renk ve Renk Sıcaklığı (CCT) Kavramı

Bir kaynaktan yayımlanan, ya doğrudan ya da kendisi ışık kaynağı olmayan bir cisimle etkileştikten sonra algılanan bir ışığın göz üzerindeki izlenimlerinden kaynaklanan duyumdur renk. İnsanın algıladığı renk duyumu; gözün çeşitli tipte hücrelerinden gelen bilgilerin beyin tarafından algılanmasından sonra gerçekleşen görece karmaşık bir süreçtir.

Resim 1 – Beyaz ve Siyah

Aslında renk kavramı tamamen ışığın içinde. ”Renk”, ”Beyaz” veya ”Karanlık”… Hepsini ışıkla tanımlamak mümkün. Mesela kırmızı ışığı yansıtan nesneleri kırmızı, bütün ışıkları yansıtan nesneleri beyaz, ışıkları yutan (yansıtmayan) nesneleri de siyah olarak algılarız. Bir başka deyişle siyah, ışık yok demektir. Resim 1’deki kapılar siyah ve beyaz kavramlarını ne güzel tanımlıyor. Aslında doğada beyaz ışık yoktur, algılayabildiğimiz renkli ışık spekturumu vardır (Resim 2). Biz 380 nm ile 780 nm dalga boyundaki ışıkların (mor, mavi, yeşil, sarı, kırmızı) toplamını beyaz ışık olarak algılarız. Siyah renk ise ışık yok demektir (ya da siyah olarak algıladığımız cisimden gözümüze yansıyan ışık yoktur).

Resim 2 – Algılayabildiğimiz renkli ışık spekturumu.

Bu yaklaşımla; boya üreticileri her ne kadar ”renk” diye slogan atarak reklam yapsalar da bize renk satmıyorlar. Renk aslında ışığın kendisinde, (içinde) var. Önemli olan bu renkli ışıkları yansıtan yüzeyler. Boya üreticilerine haksızlık etmeyelim; onlar bize gördüğümüz spektrumdaki renkli ışıkları yansıtan harika yüzeyler satıyorlar.

Aydınlatma profesyoneline düşen görevse; bu harika yüzeylerde renklerin doğru görülmesini sağlayan yapay ışık kaynaklarını seçmek ve kullanmak. LED’lerin de amaca yönelik cazip çözümler sunduğu bir gerçek.

Renk sıcaklığı, ışığın ortamda yarattığı ışık rengi ambiyansıdır. Birimi Kelvin‘dir. Renk sıcaklığını, ışık kaynağının verdiği toplam ışık içerisindeki renkli ışıkların oranları belirler. Örneğin güneşli havalarda -gökyüzündeki atmosferin etkisiyle- ışığın mavi bileşenleri artmakta ve Kelvin değeri yükselmektedir. Akkor ve halojen lambalarda kırmızı ve sarı bileşenleri baskın olduğunda Kelvin değeri düşer. Yapay ışık kaynaklarında en çok LED’lerde istenilen Kelvin derecesinde renk sıcaklığı üreten ürünler bulmak mümkündür. Renk sıcaklıklarında değerlendirme şu şekildedir:

• Gün ışığı (6500 Kelvin ve üzeri)
• Soğuk beyaz (5300-6500 Kelvin arası)
• Ilık beyaz (3300-5300 Kelvin arası)
• Sıcak beyaz (3300 Kelvin ve altı)

Resim 3 – Beyaz ışıkta farklı renk sıcaklıkları.

Resim 4 – Farklı renk sıcaklıklarında aydınlatma yapan lambalar.

Resim 5 – Nerede hangi renk sıcaklığı olmalı (konforlu renk sıcaklığı).

LED Portalı