Son zamanlarda “Tunable White” olarak da bilinen ayarlanabilir beyaz ışığa sahip LED lamba ve armatürler piyasada yer almaya başladı. Bu aydınlatma aygıtlarında basit olarak beyaz ışığın tonu sıcak beyaz (sarı) ve soğuk beyaz (beyaz) arasında ayarlanabiliyor. Peki LED’ler yardımıyla ayarlanabilir beyaz ışık nasıl üretiliyor?
Son zamanlarda “Tunable White” olarak da bilinen ayarlanabilir beyaz ışığa sahip LED lamba ve armatürler piyasada yer almaya başladı. Bu aydınlatma aygıtlarında basit olarak beyaz ışığın tonu sıcak beyaz (sarı) ve soğuk beyaz (beyaz) arasında ayarlanabiliyor. Peki LED’ler yardımıyla ayarlanabilir beyaz ışık nasıl üretiliyor?
Sıcak beyaz ve soğuk beyaz ışığın farklı yararları bulunuyor. Gün içerisinde ihtiyaç duyulan renk sıcaklığı da değişken olabiliyor. Böyle bir durumda aydınlatma armatürlerinin de ihtiyaca göre renk sıcaklığını değiştirebilmesi eşsiz bir çözüm olarak öne çıkıyor.
Ayarlanabilir beyaz ışık, ayrı ayrı kontrol edilebilen sıcak ve soğuk beyaz LED‘lerin birleşimi ile oluşturuluyor. Bu teknolojide lamba veya armatür içerisinde sıcak ve soğuk beyaz ışık rengine sahip LED’ler birbirine çok yakın şekilde konumlandırılıyor. Her iki LED’in parlaklığı ayrı ayrı ayarlanarak ışık rengi kaydırılabiliyor. Bu sayede renk sıcaklığı değiştirilmiş oluyor. Örneğin, sıcak beyaz renkli LED daha yüksek sürüş akımıyla beslenerek armatürün sıcak beyaz ışık üretmesi sağlanıyor.
Bu tıpkı RGB teknolojisinde kırmızı, yeşil ve mavi renklerin uygun oranda karıştırılarak farklı renklerin elde edilmesi gibidir.
Işık rengi değiştirilirken, ışık şiddeti belirli bir aralıkta dalgalanır. Çünkü, renk değişimi için LED’ler üzerindeki akım arttırılıp azaltılarak ışık akısı değiştirilmektedir. Işık akısının değişimiyle de renklerin birbirine karışım oranı dolayısıyla aydınlatma aygıtının renk sıcaklığı belirlenecektir.
Kaliforniya‘da bir yaşlı bakım tesisinde renk sıcaklığı ayarlanabilir LED armatürlerle önemli bir deney gerçekleştirildi. Bu deneyle aydınlatmaların tesiste yaşayanların uyku düzenini, ruh halini ve davranışlarını nasıl etkileyeceği incelenmek istendi.
Deneyde odalardaki aydınlatmalar sabahları uyanmayı kolaylaştırmak için 6000 K, öğleden sonra 4100 K ve akşamları uykuya hazırlamak için 2700 K‘e ayarlandı. Elde edilen sonuçlar etkileyiciydi. Ayarlanabilir beyaz LED’li aydınlatmaların yerleştirildiği odalarda bağırma, ağlama gibi davranışlar azaldı, bazı durumlarda ortaya çıkan psikotropik ve uyku ilacı ihtiyaçları da önemli ölçüde azaldı.
