Lens

Işık kaynağı tarafından yayılan ışığı kontrol altına alarak belirli bir açıda ve yoğunlukta dağılmasını sağlayan optik materyale lens adı verilir. Lensler, ışık açısı üzerinde hassas kontrol imkânı sağlar.

Lensler, plastik, silikon ya da cam malzemeden çeşitli şekil ve boyutlarda imal edilebilir. Tek bir LED veya bir LED dizisi ile birlikte kullanılmak üzere tasarlanabilir.

LED’ler üzerinde yer alan kubbe, birincil optik materyal olarak adlandırılır. Birincil optik LED’in kendisine yerleşiktir. LED’e yapışık haldeki bu kubbeden çıkan ışık, genellikle geniş bir açıda yayılmaktadır. Geniş açıda yayılan ışık, uzak mesafelerde aydınlatılacak yüzeye ulaşmadan kaybolmaktadır. Bu da LED aydınlatmalarda ikincil optik kullanımı gerekliliğini ortaya çıkartmaktadır.

LED’ler yönlü ışık kaynaklarıdır ve maksimum 180 derece açıda ışık yayabilir. Birincil optik materyal ile birleştirilmiş tipik LED paketleri; genellikle 120 derece civarında ışık açısına sahiptir. Ancak 120 derece ışık açısı, pek çok uygulama için uygun değildir.

Lensler, ışığı toplayıp, aydınlatılacak yüzeye kadar ulaştıran ikincil optik materyallerdir. Lensler, ışığı toplar ve tüm parlaklığı kontrollü bir açı ile aydınlatılacak yüzeye kadar ulaştırır.

Lensler ışığı dikey ve yatay eksende dağıtır. Her iki eksende ışık açısı aynı ise bu tür lenslere simetrik lens adı verilir. Dikeydeki ışık açısı ile yataydaki ışık açısı farklı ise bu tür lenslere de asimetrik lens adı verilir. Belirli bir yönde odaklanmış ışığa ihtiyaç duyulan iç mekân ve dış mekân aydınlatmalarında asimetrik lensler kullanılmaktadır.

LED ışık kaynaklı sokak lambalarında ışığın yol yüzeyine yansıtılması için asimetrik lensler kullanılmaktadır. Örneğin; 60*150 derece asimetrik lens ile ışık yol genişliği boyunca 60 derece açıyla, yol uzunluğu boyunca 150 derece açıyla yayılır. Bu sayede direkler altında çok parlak noktalar, direkler arasında karanlık noktalar oluşması önlenerek homojen bir aydınlatma sağlanmış olur.

Lensler vidalanarak, yapıştırılarak ya da üzerindeki tırnaklar ile LED’e, baskı devre kartına ya da gövdeye tutturularak monte edilebilir.

Lens seçimi yaparken, verimlilik değerine de dikkat edilmelidir. Bu değerin olabildiğince yüksek olması arzu edilmelidir. Çünkü yüzdesel olarak ifade edilen bu değer, ışığın ne kadarının lens dışına çıkabildiğini belirtir.

Aydınlatma uygulamalarında lens seçimi tamamen proje ihtiyaçlarına göre belirlenmelidir. İkincil optik olarak lens yerine reflektör de kullanılabilir. Lenslerin reflektörlerden en büyük farkı ve avantajı ışık kaynağını gizlemesi ve bu sayede kamaşmayı azaltmasıdır.