Her 90 dakikada bir güneş doğup batsa sizin de geceniz gündüzünüze karışır değil mi? Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki astronotlar bunu her gün defalarca yaşıyor. NASA, bu sorunun üstesinden gelebilmek için LED’ler ile dünyaya benzer bir ortam tasarlamayı planlıyor.
Uzayda yaşanılan günlük ritim dünyadakine göre farklılık gösteriyor. Dünyada 24 saatlik döngü içerisinde güneş doğup batarken bu durum uzayda her 90 dakikada bir gerçekleşiyor. Bunun sonucunda astronotların günlük ritimleri bozuluyor. Bu durum astronotların uyku düzeni bozarak performanslarını önemli ölçüde düşürüyor.
Bilim adamları, uzayda yaşanan bu problemin önüne geçebilmek için LED’lerden faydalanarak dünyadakine benzeyen bir ortam yarattı. Filedelfiya‘daki Thomas Jefferson Üniversitesi‘nde yürütülen çalışma ile Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS)‘ndaki astronotların dünyada 8 saat olan uyku saatinin 6 saate düştüğünü bunun da uzayda kaza riski olasılığını arttırdığı sonucuna varıldı.
Harvard Üniversitesi ve NASA‘nın beraber yürüttüğü çalışma ile Johnson Uzay Merkezi‘ne dünya ritmine ayarlı aydınlatma sağlayan LED temelli aydınlatma üniteleri gönderilecek. LED armatürlerin temel olarak 3 basit ayarı olacak. Ayarlardan birinin ön uyku modu olması ve uyku zamanı uyarısı vererek günlük ritme uygun olarak aydınlatılmayı ayarlaması düşünülüyor.
Uluslararası Uzay İstasyonu‘nda her gün aynı standartta geçmemekte ve iş planına göre LED’ler uygun ritmi yakalaması gerekmektedir. Örneğin; astronotların iş yoğunluğunun yüksek olduğu zamanlarda LED’ler buna uygun şekilde planlanıp tıpkı güneşli bir hava etkisi gösterip astronotların enerjisini ve motivasyonunu arttırması gerekmektedir.
Aydınlatma ünitesinin ayarları arasında renk sıcaklığı da bulunuyor. Bu sayede astronotlar istediği renk sıcaklığını ayarlayarak konforlu bir ortam yaratabiliyor. Renk sıcaklığının uygun şekilde ayarlanmasıyla çalışan ön uyku modu, astronotların sakinleşip kolayca uykuya dalmasına yardımcı olabilir.
Tüm bu proje için NASA, 11,4 milyon Dolar gözden çıkarttı ve ISS’deki mevcut floresanları LED’lerle değiştirme kararı aldı. LED’lerin ISS’ye en yakın zamanda ulaştırılacağını da takipçilerine duyurdu.
