Işık Açısı Nedir? Nasıl Ölçülür?

Işık açısı, bir ışık kaynağından çıkan ışığın nasıl yayıldığını gösteren açısal ifadedir. Işık kaynakları 5‘ten 45 dereceye kadar dar açılı, 45‘ten 120 dereceye kadar geniş açılı olarak tanımlanabilir. Peki bir ışık kaynağının ışık açısı nasıl ölçülür?

Öncelikle dar açı ve geniş açı kavramını açıklamakla başlayalım. Işık açısı, aydınlatılacak yerlerde iç mekansa tavan yüksekliği, dış mekansa direk veya monte edilecek yerin yüksekliğine bağlı olarak seçilmelidir. Aydınlatılacak yüzeye de bağlı olmak koşuluyla yüksek noktalarda dar açılı, alçak noktalarda geniş açılı ışık kaynakları tercih edilmelidir.

Eğer geniş açılı bir aydınlatma armatürünü yüksek bir noktaya yerleştirirseniz, ışık daha yere ulaşmadan dağılacak, yeterli miktarda aydınlatma sağlayamayacaktır. Diğer bir taraftan, eğer alçak bir noktaya dar açılı bir aydınlatma armatürü yerleştirirseniz, sadece küçük bir alanı aydınlatacak, diğer taraflarda karanlık noktalar oluşacak ve homojen bir aydınlatma elde edemeyeceksiniz.

LED‘ler yönlü ışık kaynakları olduğundan, özellikle LED teknolojisinin hayatımıza girmesinin hemen ardından ışık açısı kavramı tüketici tarafında önemsenmeye başlandı. Çünkü ışık açısı aslında aydınlatmayı nasıl yapacağımızı belirleyen önemli bir unsurdu.

LED‘ler genellikle optik bir materyal kullanılmadığında 120 derece açıyla ışık yayar. Ancak TH LED, Power LED gibi bazı LED çeşitlerinde birincil optik adı verilen optik materyal LED paketinin üzerinde yer alabilir. Bu sayede LED paketi kendiliğinden 30, 60 veya 90 derece ışık açısına sahip olabilir.

Peki bir ışık kaynağının ışık açısını nasıl ölçebiliriz?

Böyle bir ölçüm için normalde profesyonel ölçüm cihazlarıyla, ışık dağılımının çıkartılması gereklidir. Ancak basit trigonometrik hesaplamalarla da ışık açısını tespit etmek mümkündür. Bunun için hazırladığımız şablonu buraya tıklayarak indirebilirsiniz.

Ölçüm şablonu iki sayfadan oluşmaktadır. Birinci sayfa 5’den 45’dereceye kadar dar açılı, ikinci sayfa 45’den 120 dereceye kadar geniş açılı ışık kaynaklarının ölçümü için kullanılabilir.

Dar açılı ışık kaynaklarının ölçümü için, karanlık bir ortamda ışık kaynağını kağıdın merkezine hizalı olarak, tepe noktası aşağı bakacak şekilde 20 cm uzakta tutunuz. Işığın doldurduğu son çemberin dış tarafında yazan açı, ışık kaynağınızın ışık açısını belirtir.

Geniş açılı ışık kaynaklarında ise, ikinci sayfadaki şablonu, ışık kaynağını merkeze 5 cm uzaklıkta tutarak ölçüm yapabilirsiniz.

Kağıdın üst kısmında yer alan açı ölçer bölümüyle de ışık kaynağının ışık açısını ölçmek mümkündür. Işık kaynağını + işaretinin olduğu bölüme yerleştirin, ışık hüzmesinin bir kanadını 0 dereceye konumlandıracak şekilde LED’i döndürün ve hüzmenin diğer kanadından ışık açısının kaç derece olduğunu kontrol edebilirsiniz.