Güç Faktörü

Alternatif akım (AC) devrelerde, devre üzerinde kullanılan gerçek gücün, devreye verilen görünür güce oranına güç faktörü denir. Güç faktörü 0 ile 1 arasında değer alabilir. Bu değerin 1’e yakın olması arzu edilen durumdur.

Güç Faktörü
21.03.2019
6.139
A+
A-

Alternatif akım (AC) devrelerde, devre üzerinde kullanılan gerçek gücün, devreye verilen görünür güce oranına güç faktörü denir. Güç faktörü 0 ile 1 arasında değer alabilir. Bu değerin 1’e yakın olması arzu edilen durumdur.

Aktif güç, W cinsinden ölçülür, gerçek ya da doğru güç olarak da bilinir ve devrede iş yapan gücü ifade eder. Reaktif güç, VAR cinsinden ölçülür, devrede iş yapmayan gücü belirtir. Aktif güç ile reaktif güç toplamı görünür gücü oluşturur.

Tüm güç reaktif güç olduğunda güç faktörü 0, tüm güç aktif güç olduğunda ise güç faktörü 1‘dir.

Güç faktörü, gerçek gücün görünür güce bölünmesiyle bulunur.

PF: Güç faktörü
P: Gerçek güç (W)
S: Görünür Güç (VA)

Elektrik mühendisliğinde aktif ve reaktif güç tanımı için en sık kullanılan örnek köpüklü bira dolu bardaktır. Bardağın bira ile dolu olduğunu ve üzerinde bir miktar köpük olduğunu hayal edin, bardağın dibindeki bira aktif gücü, üzerindeki köpüğü reaktif gücü, bardağın tamamı ise görünür gücü temsil eder.

AC güç şebekesinden beslenen tüm elektrikli cihazlar için güç faktörü çok önemlidir. AC/DC dönüştürücülerde, güç faktörünü yükseltmek ve 1’e mümkün olduğunca yaklaştırmak için güç faktörü düzeltme (PFC) devreleri kullanılır.

Güç faktörü düşük olduğunda, akım yükü artacağından besleme için kullanılacak kablo kalınlığı artırılmalı ve sigorta ekipmanları buna göre seçilmelidir. Güç faktörü yüksek olduğunda ise, aynı miktarda aktif güç için kesit kalınlığı daha az olan kablolar kullanılabilir.

Ev kullanıcıları için güç faktörünün elektrik faturası üzerinde herhangi bir etkiye sahip olmadığı söylenebilir. Çünkü meskenlerde kullanılan elektrik sayaçları yalnızca gerçek gücü okur ve faturalandırma da okunan bu değer üzerinden yapılır. Ancak, düşük güç faktörü sebebiyle enerjinin boşa harcandığı gerçeği değişmemektedir.

Reaktif güç, enerji kirliliğini oluşturan temel unsurlardan bir tanesidir. Güç faktörü yüksek ürünlerin tercih edilmesiyle, reaktif yük akımları minimize edilebilir.

Aydınlatma Portalı kurucusu Trabzon doğumlu Emre Yılmaz, Atılım Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümünden 2013 yılında mezun olmuş, o tarihten bugüne aydınlatma sektöründe devlet destekli projelerin yönetimi ve ürün geliştirme faaliyetlerinin yürütülmesinde görev almaktadır. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Mühendisliği bölümünde yüksek lisans öğrenimini tamamlamıştır ve aynı bölümün doktora programında eğitimini sürdürmektedir.
Bir Yorum Yazın
Ziyaretçi Yorumları - 3 Yorum
  1. Abdurrahman dedi ki:

    Merhaba Emre Bey,

    Güç faktörü değilde cosfi’yi anlatmışsınız sanırım. İkiside aynı şey midir? Cosfi ile Güç faktörü arasındaki ilişki nasıldır?

    Bir de PF’nin artı veya eksi işaretli olma gibi bir durumu olabilir mi? Oluyorsa nasıl olur?

  2. Elif Öztürk Gül dedi ki:

    merhaba,
    güç faktörü ile aygıt geriverimi arasında bir ilişki var mı acaba?

    1. Emre Yılmaz dedi ki:

      Merhaba Elif Hanım, aydınlatma armatürlerinin aygıt geriverimi, güç faktörü ile ilişkili değildir. Aşağıdaki bağlantıda detaylı açıklamaları bulabilirsiniz.

      https://aydinlatma.org/lor-light-output-ratio.html