Duy

Duy, bir lambanın elektrik bağlantısını yapan ve onu sabitleyen cihazlara denir. Duy sayesinde lambalar, arıza durumunda veya yükseltilmesi istendiğinde kolayca yenisiyle değiştirilebilir.

Duylar hem konutlarda hem de endüstriyel tesislerde lambaları enerjilendirmek ve tutturmak için kullanılmaktadır.

Lambalar için çok farklı standart duy tipleri bulunmaktadır. Avrupa ülkelerinde en çok kullanılan duy tipleri E27 ve E14‘tür. E27 standart ampul duyudur, E14 ise ondan daha ince duy tipidir. Bu duylar vidalı yapıdadır ve Thomas Edison tarafından geliştirildiği için Edison Vidası adı verilmektedir.

Duy tipi, E ve kendisinden sonra gelen 2 rakam ile ifade edilmektedir. E, Edison‘un kısaltmasıdır. Rakamsal değer ise duyun mm cinsinden çapını belirtmektedir. Örneğin; E27 lamba duyu 27 mm, E14 lamba duyu ise 14 mm çapa sahiptir.

Edison vidalı duylara alternatif olarak; pinli, geçmeli ve çevirmeli farklı duy çeşitleri de bulunmaktadır.

Duylar genellikle plastik malzemeler ile kaplanmaktadır ancak yüksek sıcaklık dayanımı istenilen durumlarda seramik duylar tercih edilmelidir.

Duy içerisindeki temas yüzeyinin alanı, metal kalınlığı ve iletkenliği duyun taşıyabileceği akımı dolayısıyla maksimum gücü belirleyen unsurlardır. Bu sebeple duy seçimi yapılırken, üzerindeki gerilim ve güç değerleri kontrol edilmelidir.

Lamba duyları genellikle arızaya meyilli aygıtlar değildir ancak yüksek sıcaklığa maruz kalması veya lambayı takıp çıkarırken zorlanması durumunda kullanılamaz hale gelebilir.

Duya takılmış bir lambanın, dış ortam koşullarda uzun süre kalması sonucunda; korozyon oluşabilir. Bu durum lambanın sökerken zorlanmasına veya kırılmasına sebep olabilir. Buna ek olarak duyun elektriksel performansına da olumsuz etki edecektir. Bu sebeple, dış ortamlarda kullanılacak duylarda su, toz ve neme karşı koruma için yalıtım yöntemleri uygulanmalıdır.