Işık Akısı (Lümen)

Bir aydınlatma aygıtının her yönde yaydığı toplam ışık miktarına ışık akısı denir. Işık akısının birimi lümen’dir. Aydınlatma aygıtları için belki de en çok dikkat edilen ölçüt lümen değeridir.

Bir ışık kaynağından yayılan insan gözü tarafından görünür ışığın toplam miktarı lümen ile ifade edilir. Yani bir lamba veya aydınlatma armatürünün lümen değeri ne kadar yüksekse, o kadar yüksek ışık çıktısına sahip demektir.

Genel ve basitleştirici bir ifade kullanmak gerekirse, lümen’in parlaklığa eşit olduğu söylenebilir.

Lümen‘in simgesi lm‘dir ve bu simge sayısal değerinden sonra yazılır. Örneğin; 300 lm, 500 lm, 1.000 lm, 10.000 lm şeklinde kullanılabilir.

Aydınlatma sektöründe, gün geçtikçe farklı teknolojiler ön plana çıkmış, her teknolojik adımda aydınlatma aygıtlarının harcadığı elektrik enerjisine kıyasla lümen değeri yükselmiştir. Diğer bir deyişle, eskiden 1000 lümen ışık elde etmek için 75W güç harcamak gerekirken, günümüz teknolojisiyle sadece 10W güç ile bu parlaklıkta ışık elde edilebilmektedir.

Bir aydınlatma uygulamasında ne kadar lümene ihtiyaç duyulduğu, oda boyutu, şekli, tavan yüksekliği, boyası, lamba türü ve yerleşimi gibi bazı değişkenlere bağlıdır.

Aydınlatma üreticileri ve ithalatçıları, ürünleri üzerinde lümen değerini belirtse de bunun her zaman güvenilir bir bilgi olduğu söylenemez. Çünkü bir aydınlatma aygıtının lümen değerini belirlemek için laboratuvar koşullarında ölçüm yapılması gereklidir. Çok az sayılabilecek üretici bu şekilde ölçüm yaparak ürüne ait lümen değerini belirtmektedir. Özellikle LED aydınlatma alanında faaliyet gösteren üreticilerin çoğunluk kısmı, ürün üzerine içerisinde kullandığı LED’lerin toplam lümen değerini yazmaktadır. Ancak unutulan önemli bir konu, LED’ler bir sistem içerisine dâhil edildiğinde çeşitli ışık kayıpları oluşmaktadır.

Bu kayıpların dışında, ışık kaynaklarının kullanıldığı süre boyunca da ışık çıktısında düşüş görülebilmektedir. Bu yüzdendir ki; bazı tüketiciler kullandığı aydınlatma aygıtlarının ışığının zamanla azaldığını, eskisi kadar parlak yanmadığını gözlemleyebilmektedir.

Lümen, aydınlatma seviyesini temsil eden lüks birimiyle de ilişkilidir. Ne kadar yüksek lümen, o kadar yüksek aydınlatma seviyesi yani lüks demektir. Yani bir ortamda aydınlatma seviyesinin düşüklüğünden, yani aydınlatma yetersizliğinden şikâyet ediliyorsa; daha yüksek lümen değerine sahip lambalar değiştirilebilir veya lamba sayısı artırılarak daha yüksek parlaklıkta aydınlatma elde edilebilir.