Yanıltıcı Sinyal

Sinyal lambalarında parlak güneş ışığının neden olduğu yansımaya yanıltıcı sinyal (fantom sinyali) denir. Yanıltıcı sinyal yüksek olursa sinyal lambasının açık veya kapalı olduğu anlaşılmayabilir.

Güneşli bir havada trafik ışıklarında beklerken hangi ışığın yandığını görmek zor olabilir. Güneş, trafik ışıklarına vurduğunda tüm ışıklar yanıyor gibi görünür. Bunun sebebi güneş ışığının yanıltıcı etkisidir. Güneş ışığının bu etkisine fantom etkisi adı verilir.

Trafik sinyal lambalarında fantom etkisini azaltmak için sinyal lambasının üzerinde bir başlık kullanılmaktadır. Bu basit çözüm yukarıdan gelen güneş ışığını engelleyerek sinyal camı üzerindeki yansımayı azaltmaktadır.

Sinyal lambalarının iç yüzeyini siyaha boyamak ve gelişmiş optik tasarım teknikleri kullanmak da yansımayı ve fantom etkisini azaltabilir.

Güneş ışığının yanıltıcı etkisi, laboratuvar koşullarında ölçülebilir. Laboratuvarda ışık ölçüm cihazlarına ek olarak güneş ışığını taklit eden bir projektör kullanılır. Projektör ışığı, referans eksenle 10 derece açı yapacak şekilde yerleştirilir ve sinyal lambasının ışık yayan yüzeyini maksimum 1.000 lüks aydınlatacak şekilde ayarlanır. Sinyal lambası kapalı haldeyken ışık ölçümü yapılır ve yansıyan ışığın şiddeti kayıt altına alınır.

Ölçüm, sinyal lambası maksimum 1.000 lüks parlaklığa maruz bırakılarak yapılsa da doğrudan güneş ışığı alan bölgeler yaklaşık 40.000 lüks seviyesine ulaşmaktadır. Bu yüzden ölçülen ışık şiddeti aşağıdaki formül yardımıyla gerçeğe en yakın yanıltıcı sinyal parlaklığına dönüştürülmelidir.

I_ph: Yanıltıcı sinyal ışık şiddeti (cd)
I_r: Yansıyan ışık şiddeti (cd)
E: Aydınlık (lx)

Trafik sinyal lambaları fantom etkisine göre 5 farklı sınıfta (yanıltıcı sinyal sınıfı) değerlendirilir. Sinyal lambalarında fantom etkisi, parlaklık faktörü adı verilen sinyalin açık halindeki ışık şiddetinin, kapalı halde iken yanıltıcı ışığın sebep olduğu ışık şiddetine oranı ile ifade edilir.

F_Ph: Parlaklık faktörü
I_s: Işık şiddeti (cd)
I_ph: Yanıltıcı sinyal ışık şiddeti (cd)

Bu değer ne kadar büyükse sinyal lambası o kadar iyi performans sergiliyor demektir. Fantom etkisi bir oranı ifade ettiğine göre bu etkiyi azaltmanın yani parlaklık faktörünü artırmanın iki yolu bulunmaktadır. Birincisi I_s’yi yani sinyal lambasının ışık şiddetini artırmak, ikincisi I_ph’ı yani yansımayı azaltmaktır.

Kırmızı, sarı ve yeşil trafik sinyal lambalarında I_s/I_ph oranı 16’dan büyükse yanıltıcı sinyal sınıfı en yüksek değer olan 5‘tir. Yanıltıcı sinyal sınıfı 5 olan trafik lambaları, güneşli havalarda kolayca ayırt edilebilir.