LED

LED, üzerinden elektrik akımı geçirildiğinde ışık yayan, diyot temelli elektronik devre elemanıdır. Light-emitting diode (ışık yayan diyot) kelimelerinin baş harflerinden oluşan kısaltmadır.

LED‘lere akım uygulandığında; elektronlar cihaz içerisindeki elektron boşluklarıyla birleşerek, foton biçiminde enerjiyi açığa çıkarır. Bu etkiye elektrolüminesans adı verilir.

Açığa çıkan foton enerjisi, yayılan ışığın dalga boyunu yani rengini belirler. Farklı bant aralıklarına sahip yarı iletken malzemeler, farklı renklerde ışık üretir. Örneğin; İndiyum Galyum Nitrat (InGaN), mavi, yeşil; Alüminyum Galyum İndiyum Fosfür (AlGaInP), sarı, turuncu ve kırmızı renklerde ışık üretmek için kullanılır.

Işık, katı haldeki yarı iletken malzeme içinde üretildiğinden, LED‘ler katı hal cihazları olarak tanımlanmaktadır. SSL, solid-state lighting (katı hal aydınlatma) ifadesi de LED, OLED ve PLED kaynakları için kullanılır.

LED’ler eskiden yalnızca radyo, televizyon, saat gibi elektronik cihazlarda küçük gösterge lambaları olarak kullanılırdı. LED’lerin parlaklığı, teknolojik gelişmelerle birlikte artmış bu da onların genel aydınlatma maksadıyla kullanımına imkân tanımıştır.

Geçmişte, LED’ler için sınırlı renk seçenekleri bulunuyordu. Özellikle ticari anlamda mavi ve beyaz renkli LED’ler mevcut değildi. Galyum Nitrit (GaN) malzemesi ile LED teknolojisinin gelişmesi bu alandaki eksikliğin tamamlanmasına vesile olmuştur.

Mavi LED çipinin üzerine sarı renkli fosfor kaplama yapılarak, beyaz ışık yayan verimli LED paketleri geliştirilmiştir. Bu LED paketleri, LED’lerin genel aydınlatma maksatlı kullanımına imkân sağlamıştır.

Power LED, Mid-power LED, COB LED, CSP LED gibi farklı LED çeşitleri bulunmaktadır. Her birinin kullanım amacı ve şekline göre birbirlerine karşı avantaj ve dezavantajları vardır.

LED’ler yüksek parlaklıkta görülür, ultraviyole veya kızılötesi dalga boyunda ışık yayabilir.

LED’ler kendinden önceki teknolojilere göre, düşük enerji tüketimi, uzun kullanım ömrü, daha küçük boyut ve daha hızlı anahtarlama gibi pek çok avantaja sahiptir. Bu avantajlar ile otomotiv, havacılık, reklam, sinyalizasyon, genel aydınlatma, fotoğrafçılık gibi farklı alanlarda kullanılmaktadır.

LED’ler üzerinde harcanan enerjinin büyük bir kısmı ışığa dönüşmektedir. Kalan enerji ise ısı olarak açığa çıkmaktadır. Isı, LED temelli aydınlatma elemanlarının performansı ve ömrüne olumsuz etki etmektedir.

LED’ler zehirli kimyasallar içermez, çevre için tehlikeli değildir. Karbon ayak izini azaltmaya yardımcı olur.