Aydınlatma Tasarımı

Diş kliniğinde aydınlatma, diş hekiminin iyi görme koşullarını sağlamalı bunun yanında hastaya kendini rahat hissettirmelidir. Bir diş hekimine yolu düşen hasta tedaviden korkabilir, gergin olabilir. Hastayı rahatlatmak, güven duygusunu geliştirmek ve sakinleştirmek için ışık en iyi şekilde kullanılmalıdır.

Restoran aydınlatması, genel iç tasarımın önemli bir parçasıdır. Cafe ve restorantların mimari planlamaları yapılırken aydınlatma da bu plan içerisinde dahil edilmelidir. Cafe ve restoranda atmosfer, yemek ve servis kadar önemlidir. Aydınlatma sayesinde müşteri üzerinde iyi bir etki yaratıp, müşterilerinizin sizi tekrar ziyaret etmesini sağlayabilirsiniz.

Hastanelerde her bir bölüm ayrı kullanım amacına sahip olduğundan, farklı aydınlatma gereksinimlerine ihtiyaç duyar. Bir oda içerisinde bile farklı bölümlerde, farklı kullanımlar için farklı aydınlatma ihtiyacı bulunmaktadır. Bu yüzden hastanelerde aydınlatma, aydınlatma tasarımcıları, mimarlar ve mühendisler için karmaşık bir hal almaktadır.

Kuaförlerde minimum 500 lüks aydınlatma seviyesi önerilmektedir. Kuaförlerde aydınlatma seviyesi kadar önemli iki konu daha var. Bunlar CCT ve CRI'dır. Salonunuzda saçını boyatan müşterinizin dışarıya çıktığında bir sürprizle karşılaşmasını istemiyorsanız CRI değeri 86 ve üzerinde ışık kaynaklarını tercih etmelisiniz.

Sabahın erken saatlerinden, akşamın karanlığına kadar hizmet veren kütüphaneler insanlara; araştırma yapabilecekleri, okuma yapabilecekleri, ders çalışabilecekleri uygun ortamı sağlamalıdır. Aydınlatma da bu ortamın önemli bir parçasıdır. Kütüphane genelinde, iyi aydınlatma yapılırsa misafirler kendilerini iyi ve rahat hissedebilir.

Bisikletlerin çoğu zaman gün ışığında kullanıldığı düşünüldüğünden, bisiklet yollarında aydınlatma genellikle ihmal edilen konular arasındadır. Eğer bisiklet, motorlu taşıtlara alternatif bir araç olacaksa gece kullanımı da düşünülmelidir. Aydınlatma daha bisiklet rotalarının tasarlandığı ilk aşamada düşünülmeli, iyi bir şekilde tasarlanmalıdır.

En son yazdığım “Işık kirliliği nedir? Türkiye’deki çalışmalar” başlıklı yazı ile de hem tekrar tanımın üzerinden geçmiş hem de Türkiye’de yapılan çalışmalara değinmiştim. Bu yazıda yapmak istediğim ise, bu problemi büyük oranda ortadan kaldırabilecek 3 temel öneri getirip tartışmalar ve yapılabilecek düzenlemeler için yeni bir başlangıç noktası oluşturmak.

Açık otoparklarda aydınlatma, sürücülerin araçlarını kolayca park etmelerini, geri döndüklerinde araçlarını kolayca bulmasını ve kendilerini güvende hissetmelerini sağlar. Açık otoparklarda 10-20 lüks aydınlatma seviyesi yeterli görülmektedir. Yüksek güçteki projektörler, yüksek direklerin tepesine konumlandırıldığında büyük park alanlarında homojen aydınlatma sağlanması kolaylaşır.

Bu yazıda, aydınlatma tekniğinin, aydınlık düzeyi ile ilgili olmayan bazı önemli konularına değinilecek ve özellikle, bürolarda masa başında çalışanların görüş şartlarının (koşullarının) iyileştirilmesi için ne gibi basit tedbirlerin (önlemlerin) yararlı olabileceği gösterilecektir.

Gıda üretimi hassas bir iştir, bu üretimin yapıldığı tesislerdeki aydınlatma da aynı hassasiyette değerlendirilmelidir. Üretim tesisinde meydana gelen bir aydınlatma arızası, üretimi kesintiye uğratarak çok pahalıya mal olabilir. Daha da ötesinde, insanların sağlığını tehdit edecek bir probleme yol açabilir.

Bütün yapıların inşa aşamasında aydınlatma konusu bir sonraki kademe olarak değerlendiriliyor. Detay konu olarak bakılan aydınlatma aslında bir yapının var olmasını sağlar. Şöyle ki bina ne kadar kaliteli yapılmış olsa bile aydınlatma sistemleri olmadan kullanılması imkansızdır.

Doğru aydınlatılmamış ve karanlık otoparklar sürücüler ve yayalar için korkutucu olabilir. Yeterli aydınlatma koşulları sağlandığında, daha güvenli bir park alanı oluşturulmuş olur. Bu sayede insanlar kendini güvende hissederken, iyi de bir sürüş deneyimi sunulur.

Acil aydınlatma, normal aydınlatma armatürlerinin herhangi bir sebeple devre dışı kaldığı durumda devreye giren, insanların binayı güvenli bir şekilde terk etmesine yardımcı olan aydınlatma türüdür.

Tünel aydınlatma tasarımında ilk adımı oluşturan “Lth” değerinin belirlenmesi, o aydınlatmanın seviye ve maliyetinin belirlenmesi anlamına geldiğinden kilit önemdedir. Ne var ki, bu denli önemli olan fren mesafesine, ülkemizdeki bazı uygulamalarda gereken önemin verilmediği görülüyor. Bu makalede böyle bir örneği incelemeye çalışacağız.

Bebek odalarında tüm eşyalar özenle seçilir ancak aydınlatma genellikle ihmal edilen konular arasındadır. Bebeğinizin sağlığı öncelik verdiğiniz konular arasındaysa aydınlatmayı da aynı öncelikte değerlendirmelisiniz. Bebeklerin ve küçük yaştaki çocukların gözleri oldukça hassastır. Bu sebeple gözlerine zarar vermeyecek yumuşak ışık kaynakları tercih edilmelidir.

Kapalı tenis kortları, güneş ışığından mahrum olduğu için yapay aydınlatmaya ihtiyaç duyar. İyi bir aydınlatma ile oyuncular için cazip bir ortam yaratılmış olur. Tenis kortlarında genel itibariyle 500-600 lüks aydınlatma seviyesi, 0,6-0,7 ortalama düzgünlük değeriyle birlikte istenmektedir.

Aydınlatma sadece görme eylemini yerine getirmek için yapılmaz. İyi aydınlatma da sadece fazla ışık demek değildir. Aydınlatma teknikleri geliştikçe, aydınlatma bir gereklilik olmanın ötesinde bir araç haline gelmiştir. Kamu tören salonlarında, sahne ve kürsülerde aydınlatma oldukça önemlidir. Ancak mevcut örnekler incelendiğinde aydınlatma eksiklikleri, hatalar kolayca görülebilir.

Yatmak ve iyi bir uyku için ihtiyacımız olan tek şey karanlıktır. Ancak yatak odasını yatmanın dışında başka şeyler yapmak için de kullandığımızdan, bu alanlarda aydınlatma önemli bir unsur haline geliyor. Genel itibariyle bir yatak odasında 100 lüks aydınlatma seviyesi yeterli görülmektedir.

Tünel aydınlatma tasarımı ve simülasyonu için en çok kullanılan program Relux Tunnel'dir. Programın özelliklerinden biri olan otomatik pozisyonlama sayesinde bir tünel aydınlatmasını kısa sürede planlayabilirsiniz.

Evlerimizde banyo ve tuvaletler sıkça vakit geçirdiğimiz yerler değildir. Ancak bu alanlarda aydınlatma evin diğer bölümlerinden daha az önemli görülmemelidir. Her alanın aydınlatılmasının kendine göre bir önemi ve bazı gereklilikleri vardır. Banyolar için 150 lüks aydınlatma seviyesi yeterli görünürken, tuvaletler için ise 100 lüks önerilmektedir.