İki nokta arasındaki elektrik potansiyeli farkına gerilim (voltaj) adı verilir. İki nokta arasındaki potansiyel farkı, bağlı olduğu devrede elektronları hareket ettirir ve elektrik akımı oluşturur. Bu akım, aydınlatma cihazları gibi elektrikli cihazların çalışmasını sağlar. Gerilimin birimi Volt‘tur ve kısaca V harfi ile gösterilir.
İki nokta arasındaki elektrik potansiyeli farkına gerilim (voltaj) adı verilir. İki nokta arasındaki potansiyel farkı, bağlı olduğu devrede elektronları hareket ettirir ve elektrik akımı oluşturur. Bu akım, aydınlatma cihazları gibi elektrikli cihazların çalışmasını sağlar.
Gerilimin birimi Volt‘tur ve kısaca V harfi ile gösterilir. Örnek gösterimi; 9 V, 12 V, 24 V, 110 V, 220 V şeklindedir.
Gerilim, elektronları bir noktadan diğerine taşımak için ne kadar potansiyel enerjiye sahip olunduğunu belirtir. Gerilim ne kadar yüksek olursa, devrede elektronları itme kabiliyeti o kadar fazla olacaktır.
Su dolu bir kap ve bu kabın altında bir musluk olduğunu hayal edin. Kap ne kadar doluysa, su musluktan o kadar yüksek basınçla, dolayısıyla yüksek hızla akar. Elektronlar da benzer şekilde yüksek gerilim altında daha etkin durumdadır.
Gerilim, alternatif akım (AC) ve doğru akım (DC) olarak ikiye ayrılır. Doğru akım her zaman aynı polariteye sahiptir. Ancak alternatif akımda polarite belirli bir frekansta sürekli olarak değişmektedir. Örneğin, ülkemizdeki şebeke elektriğinde polarite saniyede 50 kez değişmektedir.
Evlerde duvar prizlerinde 220 V AC gerilim varken, pek çok elektronik cihaz içerisinde kullanılan AA ve AAA pillerde 1,5 V gerilim vardır. Otomobillerde genellikle 12 V DC gerilim bulunmaktadır.
Türkiye ve pek çok Avrupa ülkesi 220-230 V şebeke gerilimini kullanmaktadır. Ancak bazı ülkeler 110-120 V şebeke gerilimine sahiptir.
Evlerde duvar prizine bağlanan cihazlar, 220 V gerilim ile çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Pillerle çalışan kumandalar ise 1,5 V veya 3 V DC gerilim ile çalışabilir. Otomobil üzerindeki elektrikli donanımlar ise 12 V DC gerilim ile çalışır.
Bazı elektronik cihazlar 100-240 V gibi geniş bir gerilim aralığında çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Bu cihazlar farklı ülkelerde herhangi bir dönüştürücüye ihtiyaç duymadan kullanılabilir.
Devrede aynı gerilime sahip iki güç kaynağı birbirine seri olarak bağlandığında, gerilim iki katına çıkar. Paralel bağlandığında ise gerilim sabit kalır ancak akım kapasitesi artar. Örneğin; iki tane 12 V aküyü birbirine seri olarak bağlarsanız, 24 V gerilim elde edersiniz. Paralel bağladığınızda gerilim değişmeyecek, 12 V olarak kalacaktır.
Gerilim ölçümü için; voltmetre, multimetre ve osiloskop gibi cihazlar kullanılmaktadır.
