Fosfor, mavi ışığa maruz kaldığında ışık yayan ve bu özelliğiyle beyaz LED'lerin üretiminde kullanılan önemli bir malzemedir. Fosforun kimyası ve bileşimi LED'in ışık verimini, ışık kalitesini ve kararlılığını etkiler.
Gerilim
İki nokta arasındaki elektrik potansiyeli farkına gerilim (voltaj) adı verilir. İki nokta arasındaki potansiyel farkı, bağlı olduğu devrede elektronları hareket ettirir ve elektrik akımı oluşturur. Bu akım, aydınlatma cihazları gibi elektrikli cihazların çalışmasını sağlar. Gerilimin birimi Volt‘tur ve kısaca V harfi ile gösterilir.
1
A+
A-
İki nokta arasındaki elektrik potansiyeli farkına gerilim (voltaj) adı verilir. İki nokta arasındaki potansiyel farkı, bağlı olduğu devrede elektronları hareket ettirir ve elektrik akımı oluşturur. Bu akım, aydınlatma cihazları gibi elektrikli cihazların çalışmasını sağlar.
Gerilimin birimi Volt‘tur ve kısaca V harfi ile gösterilir. Örnek gösterimi; 9 V, 12 V, 24 V, 110 V, 220 V şeklindedir.
Gerilim, elektronları bir noktadan diğerine taşımak için ne kadar potansiyel enerjiye sahip olunduğunu belirtir. Gerilim ne kadar yüksek olursa, devrede elektronları itme kabiliyeti o kadar fazla olacaktır.
Su dolu bir kap ve bu kabın altında bir musluk olduğunu hayal edin. Kap ne kadar doluysa, su musluktan o kadar yüksek basınçla, dolayısıyla yüksek hızla akar. Elektronlar da benzer şekilde yüksek gerilim altında daha etkin durumdadır.
Gerilim, alternatif akım (AC) ve doğru akım (DC) olarak ikiye ayrılır. Doğru akım her zaman aynı polariteye sahiptir. Ancak alternatif akımda polarite belirli bir frekansta sürekli olarak değişmektedir. Örneğin, ülkemizdeki şebeke elektriğinde polarite saniyede 50 kez değişmektedir.
Evlerde duvar prizlerinde 220 V AC gerilim varken, pek çok elektronik cihaz içerisinde kullanılan AA ve AAA pillerde 1,5 V gerilim vardır. Otomobillerde genellikle 12 V DC gerilim bulunmaktadır.
Türkiye ve pek çok Avrupa ülkesi 220-230 V şebeke gerilimini kullanmaktadır. Ancak bazı ülkeler 110-120 V şebeke gerilimine sahiptir.
Evlerde duvar prizine bağlanan cihazlar, 220 V gerilim ile çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Pillerle çalışan kumandalar ise 1,5 V veya 3 V DC gerilim ile çalışabilir. Otomobil üzerindeki elektrikli donanımlar ise 12 V DC gerilim ile çalışır.
Bazı elektronik cihazlar 100-240 V gibi geniş bir gerilim aralığında çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Bu cihazlar farklı ülkelerde herhangi bir dönüştürücüye ihtiyaç duymadan kullanılabilir.
Devrede aynı gerilime sahip iki güç kaynağı birbirine seri olarak bağlandığında, gerilim iki katına çıkar. Paralel bağlandığında ise gerilim sabit kalır ancak akım kapasitesi artar. Örneğin; iki tane 12 V aküyü birbirine seri olarak bağlarsanız, 24 V gerilim elde edersiniz. Paralel bağladığınızda gerilim değişmeyecek, 12 V olarak kalacaktır.
Gerilim ölçümü için; voltmetre, multimetre ve osiloskop gibi cihazlar kullanılmaktadır.
Aydınlatma Portalı kurucusu Trabzon doğumlu Emre Yılmaz, Atılım Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümünden 2013 yılında mezun olmuş, o tarihten bugüne aydınlatma sektöründe devlet destekli projelerin yönetimi ve ürün geliştirme faaliyetlerinin yürütülmesinde görev almaktadır. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Mühendisliği bölümünde yüksek lisans öğrenimini tamamlamıştır ve aynı bölümün doktora programında eğitimini sürdürmektedir.
Benzer Konular
Geniş yüzeylerin aydınlatılması için kullanılan mimari aydınlatma elemanlarına wallwasher adı verilir. Wallwasher'ın Türkçe karşılığı Duvar Yıkayıcı'dır. Burada bahsedilen yıkama, duvarın ışıkla yıkanmasını yani ışıkla renklendirilmesini ifade etmektedir. Duvar üzerine yayılan ışık, tıpkı bir yağmur ya da su gibi duvarı yıkadığı için bu ismi almıştır.
UGR'nin açılımı Unified Glare Rating (Birleştirilmiş Parlama Derecesi)'dir. UGR, aydınlatma armatürlerinin neden olduğu kamaşmayı hesaplama yöntemidir. UGR derecesi sayesinde aydınlatma armatürlerinin ne kadar kamaşma yarattığı ve buna bağlı olarak çevresindekileri ne kadar rahatsız edebileceği anlaşılabilir.
Filaman, eski tip akkor ampullerde kullanılan, ısındığında ışık üreten ince bir tel şeklindeki kısma verilen isimdir. Akkor ampullerde, tungsten telinden yapılmış bir filaman bulunmaktadır. Filaman, yanmayı önlemek için yalıtılmış, oksijensiz bir ampul içerisine yerleştirilir. Bu şekilde havadan yalıtılmış tel, elektrik akımıyla ısıtıldığında ışık yaymaya başlar.
Avizelerin tavanla birleştiği noktadaki elektriksel bağlantıları ve askı aparatlarını gizlemek için kullanılan kapaklara rozans denir. Rozans kapağı genellikle daire, yarım küre veya kubbe şeklindedir. Modern avizelerde kare ve dikdörtgen şekilde rozans kapakları da kullanılmaktadır.
Aydınlık ya da aydınlatma seviyesi bir yüzey üzerinde birim alan başına düşen toplam ışık miktarıdır. Birimi lüks'tür ve kısaltılmış şekilde lx olarak kullanılır. Bir ortamın ne kadar aydınlatıldığı, lüks değeriyle ifade edilir. Ne kadar yüksek lüks değerine ulaşılırsa, o kadar yüksek seviyede aydınlatma yapıldığı söylenebilir.
Bir Yorum Yazın
Ziyaretçi Yorumları - 0 Yorum