UVC (Ultraviyole C)

Bakteri, mantar ve virüsleri öldürmede son derece etkili olan 200 nm ile 280 nm dalga boyu aralığındaki ultraviyole ışınlara UVC (Ultraviyole C) adı verilir. UVC, ultraviyole ışığın bir alt tipidir. Genellikle dezenfeksiyon ve sterilizasyon için kullanılmaktadır.

Organizmalar, UVC ışığına maruz kaldığında, bu ışınlar DNA, RNA ve proteinler tarafından emilir. UVC ışını, DNA ve RNA‘nın yapısını bozarak hücrenin çoğalmasını engeller. UVC ışınlarının proteinler tarafından emilmesiyle hücre duvarları parçalanır ve organizma ölür.

Hastalığa neden olan her türlü organizmaya patojen adı verilir. Yüzeyler üzerinde yer alan patojenlerin yok edilmesine de dezenfeksiyon denir. Dezenfeksiyon amacıyla patojenleri öldürmek ve organizmanın çoğalmasını engellemek için farklı miktarda enerjiye ihtiyaç duyulur.

Hastalığın yayılmasını önlemede yaygın görüş patojenleri öldürmek yerine organizmanın çoğalmasını önlemenin yeterli olduğu yönündedir. Çünkü çoğalamayan hücreler, enfekte olamaz.

Çoğalmayı önlemek için gerekli olan UVC ışığı miktarı, öldürmek için gerekenden çok daha düşüktür. Enfeksiyonun önlenmesinde hem sağlık hem de maliyet açısından daha az UVC ışık kullanılmalıdır.

Kısa dalga boylu UVC, en zararlı UV radyasyon türüdür. Fazla miktarda ve uzun süre UVC ışığına maruz kalmak cilt kızarıklıklarına ve göz tahrişine neden olabilir. Güneş ışığı da bir miktar UVC içerir ancak bu ışınlar atmosfer tarafından emilerek dünyanın yüzeyine ulaşması engellenir.

UVC ışığı su ve benzeri sıvıları dezenfekte etmek, yüzeylerde ve havadaki zararlı organizmaları yok etmek için kullanılmaktadır. UVC ışığı yardımıyla kimyasal kullanmadan patojenlerin büyük bir çoğunluğunu öldürmek mümkündür.

UVC, özellikle ilaca karşı dirençli veya ilacı henüz bulunmamış patojenlerin neden olduğu hastalıkları tedavi etmek için alternatif bir yaklaşım olarak öne çıkmaktadır.

UVC ışık üreten lambalara antiseptik lamba adı verilir. Floresan lambalara benzer düşük basınç lambaları, yüksek yoğunluklu deşarj lambalara benzer yüksek basınç lambaları ve LED teknolojisiyle geliştirilmiş UVC LED‘ler antiseptik lamba örnekleridir.

UVC ışınlarının cilt ve göz hasarı gibi zararlı etkileri nedeniyle, antiseptik lamba tarafından üretilen ışık doğrudan izlemeye karşı korumalı olmalıdır.