Konut veya endüstriyel yapıların elektrik dağıtımından önceki ana girişlerinin elektrik panolarında ve dağıtım yapılan her yerde ayrı ayrı termal veya manyetik özelliğe sahip düşük gerilimli otomatik sigortalar kullanılır.
Elektrik enerjisi; yenilenebilir, hidroelektrik, fuel-oil, kömür, doğalgazlı kombine çevrim enerji santralleri gibi farklı üretim teknikleriyle üretilir.
Üretilen elektrik, iletim hatlarında kayıpların az olması amacıyla yüksek gerilim ve düşük akım ile yerleşim veya sanayi bölgelerindeki indirici trafolara ulaşır. Sonrasında düşük gerilimli elektrik tüketicilere ulaştırılır.
Elektrik enerjisinin; üretim, iletim aşamalarında kesici, ayırıcı, parafudrlar, tüketim safhasında otomatik sigortalar ile elektriğin güvenli bir şekilde kullanımı için farklı yapı ve nitelikte sigortalar kullanılmaktadır.
İletim hattında veya elektrik yükünde bir problem olduğunda, iletken üzerinden geçen arıza akımı belirlenen sigorta elektrik akımından fazla olur. Bunu önlemek için elektrik akımı, belirlenen tipteki gecikme süresine sahip sigorta ile kesilir.
Pasif yapıda tekrar kullanılamayan veya çeşitli anahtarlama yöntemleriyle tekrar kullanılabilen sigortalar vardır.
Konut veya endüstriyel yapıların elektrik dağıtımından önceki ana girişlerinin elektrik panolarında ve dağıtım yapılan her yerde ayrı ayrı termal veya manyetik özelliğe sahip düşük gerilimli otomatik sigortalar kullanılır.
Üreticiler IEC/EN 60898-1 ve IEC/EN 60947-2 standartlarında; B, C, D (K, Z, MA sadece IEC/EN 60947-2 standardındaki endüstriyel uygulamalarda), aşırı yük, aşırı gerilim, kısa devre korumaları içeren minyatür devre kesiciler (Miniature Circuit Breaker-MCB) üretmektedir.
Seçim yapılırken; nominal çalışma akımı, maksimum arıza akımı, B-C-D-K-Z-MA kesme tipi tespiti, kutup sayısı özelliklerine dikkat edilir.
IEC/EN 60898-1 standardına sahip MCB’ler; anma akımları 6-125 A, kısa devre kesme akımları 25 kA’e kadar, 400 V maksimum çalışma gerilimi, 4 kV aşırı gerilim koruması ile sadece AC ev, ofis, alışveriş merkezi gibi iç mekan uygulamalarında kullanılabilir.
IEC/EN 60947-2 standardına sahip MCB’ler; anma akımları 0.5-160 A, kısa devre kesme akımları 50 kA’e kadar, 440 V-500 V-690 V maksimum çalışma gerilimlerinde, 6 kV-8 kV aşırı gerilim koruması ile AC ve DC endüstriyel uygulamalarda kullanılır.
Endüstriyel uygulamalarda kullanılan cihazların kalkış akımları nominal akımlarından 5 kat fazla olabilmektedir.
Konutlarda sıkça kullanılan B tipi MCB’ler nominal akımın 1.13 katında 60 saniye sonra, 3 katında ise 0.1 saniyeden daha kısa sürede devre kesilir. C ve D tipi MCB’ler ise daha çok motor, floüresan lamba gibi endüktif yüklerin olduğu yerlerde devrenin daha gecikmeli olarak kesilmesi amacıyla kullanılır.
Temel olarak MCB’ler; giriş terminali, devre kesilirken ortaya çıkan arkı yok eden ark kanalı, kontak hareketlerinde kullanılan esnek bakır sargı, selenoid ve içinde devreyi kesmek için gerekli metal, açma kapama anahtarı, ısısal değişime duyarlılığı farklı iki metal yani bimetal şerit ve çıkış terminali olarak 6 kısımdan oluşur.
MCB anahtarı açık konuma getirildiğinde elektrik akımı bakır sargı üzerinden bobine ardından bimetal şerit üzerinden çıkış terminaline ulaşır. Bimetal şerit üzerinden geçen akım sınırların üzerine çıktığında metallerden biri şekil olarak genleşerek diğer metali de kendisiyle beraber çeker. Mekanik olarak açma kapama bölmesine bağlı bu metal ile devre kesilir. Ortaya çıkan ark, ark kanalına gider ve sönümlenir. Anlık yüksek gerilim, kısa devre gibi durumlarda selenoid gereğinden fazla enerjilenerek içerisindeki metal elektromanyetik alandan dolayı hareket eder ve mekanik temasla devreyi keser.
