Aydınlatma Ana Planı Nedir?

Aydınlatma Ana Planı (Lighting Master Plan), bir şehirdeki kentsel aydınlatmanın ana yönlerini tanımlayan önemli bir disiplin ve kaynaktır.

Şehrin kimliğini ortaya çıkaran ışık sistemini kontrol etmek, yenilemek veya iyileştirmek bu değerli kaynağın sağladığı bilgiler sayesinde mümkündür.

 Aydınlatma ana planının temel amacı, estetik ve fonksiyonel aydınlatma kriterlerini tanımlamak, şehir aydınlatmasının verimini ve kalitesini artırmak ve nihayetinde güvenli, konforlu ve iyi yapılandırılmış bir ortam elde etmektir.

Her şehrin kendi ihtiyaçlarına göre bir aydınlatma stratejisi ve bir kılavuz olarak LMP (Lighting Master Plan)’si olmalıdır.

Temel ihtiyaçlar

• Enerji tasarrufu, bakım maliyetlerinin azaltılması, şehir aydınlatmasının daha düşük maliyetle yenilenmesi
• Güvenlik, vatandaşların güvenliğini ve konforunu artırmak
• Çekicilik, şehrin mimari yönüne değer katmak, değerli mekanları tanıtmak, turistleri çekmek, güzel gece atmosferi yaratmak

LMP tasarımının ilk adımı, şehri ve aydınlatma ihtiyaçlarını daha iyi anlamak için aşağıdaki konuları analiz etmek, güvenlik, insanlar, trafik yoğunlukları, gündüz ve gece aktiviteleri ile ilgili gerekli verileri toplamaktır. Bu verilere göre, şehirdeki mevcut koşulların haritasını çıkarmak gereklidir.

Analiz edilecek konular ve alanlar

• Coğrafi özellikler
• Trafik yoğunlukları
• Yerleşim bölgeleri
• Yeşil ve eğlence alanları
• Su bölgeleri
• Turistik alanlar
• Güvenlik öncelikli alanlar
• Aydınlatma seviyeleri, kullanılan mevcut aydınlatma armatürleri, ışık renk sıcaklıkları
• Mevcut aydınlatma sorunları

İkinci adım olarak, tasarımcılar şehri, aydınlatma gereksinimlerine, kullanım özelliklerine ve standartlara göre bölgelere ayırırlar. Bölge türüne göre ana tasarım hedefine karar verilir. Örneğin, tarihi alanlarda ana planlar, orijinal şehir dokusunu vurgulamayı ve mevcut eserlere saygıyı hedefleyecektir veya yeni gelişen bir şehir, en son aydınlatma teknolojilerini kullanacak ve modern bir şehir atmosferinin yaratılması hedeflenecektir.

Karar konuları

Yapılan tüm etütlere bağlı olarak, aydınlatma standartlarına uygunluk da gözüne alınarak tasarım ekibi tarafından uygulanacak aydınlatma sistemleri ve özelliklerine karar verilmesi gereklidir;

Ana kararlar

• Bölgelerin ve barındırdıkları öğelerin hiyerarşisinin saptanması,
• Nerede, ne zaman, nasıl ve ne kadar aydınlatma sağlanacağının belirlenmesi

Alt kararlar

• Aydınlatma seviyelerini,
• Parlaklık seviyelerini,
• Işık renk sıcaklıkları, renksel geriverim indekslerini belirlemek
• Dekoratif ve renkli aydınlatma sistemlerinin kullanmak veya kullanmamak
• Aydınlatma armatürlerinin teknik şartnamelerini hazırlamak
• Kullanılacak aydınlatma kontrol teknolojisini seçmek
• Maliyet/fayda analizlerini yapmak

Aydınlatma ana planının faydaları

Bir LMP’nin hazırlanması ve gerçekleştirilmesinden sonra, bu kentsel aydınlatma planının avantajları aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür;

• Şehrin ihtiyaçlarına uygun yeni aydınlatma sistemleri sayesinde enerji tasarrufu sağlanmak
• Her şehir için benzersiz bir karakter yaratmak
• Tarihi mirasın daha fazla tanıtımını sağlamak ve iyi dengelenmiş anıtsal aydınlatma ile turizmi desteklemek
• Kentsel kontrol sistemlerinin kullanımıyla bakım maliyetlerini düşürmek
• Işık kirliliğinden kaçınmak
• Gece suçlarını azaltarak vatandaşın güvenliğini sağlamak
• Işığın kentsel bitki örtüsü ve yaşayanları üzerindeki negatif etkilerini en aza indirmek

Kentsel aydınlatmanın bir şehrin görünümü, çevresi ve ekonomisindeki rolünü yadsımak mümkün değildir.

Bu nedenle, şehir yönetimleri çevresel kalite, konfor ve finansal gerekliliklerin farkına varmalı ve her şehir için ana aydınlatma planı hazırlamakla yükümlü olmalıdır.

Hedefe ulaşmak için tek çözüm ise, her adımı planlamak, mimarlar, şehir ve aydınlatma tasarımcıları ile işbirliği yapmak ve teknik tavsiyeler almaktır.