Çok sayıda kişi için alışveriş merkezleri, ürün satın alınabilecek bir mağazalar topluluğundan çok sosyalleşebilecekleri buluşma noktalarıdır. Öne çıkmak için, birbirleriyle rekabet içinde olan merkezlerin benzersiz tesisler ve hizmetler veya benzersiz bir mimari sunması gerekir. İşte bu yarışta aydınlatma, mimariyi destekleyen ve zenginleştiren bir unsur olarak önemli bir role sahiptir.
Çok sayıda kişi için alışveriş merkezleri, ürün satın alınabilecek bir mağazalar topluluğundan çok sosyalleşebilecekleri buluşma noktalarıdır. Sadece bir alışveriş merkezinden daha fazlası olan bu mekanlar artık restoranlar, kafeler, sinema salonları, oyun salonları, paten pistleri ve daha birçok farklı alanıyla eksiksiz eğlence merkezleri haline geldiler. Öne çıkmak için, birbirleriyle rekabet içinde olan merkezlerin benzersiz tesisler ve hizmetler veya benzersiz bir mimari sunması gerekir. İşte bu yarışta aydınlatma, mimariyi destekleyen ve zenginleştiren bir unsur olarak önemli bir role sahiptir.
Bir alışveriş merkezinde aydınlatma tasarım hedefleri nelerdir?
İlk hedef, ziyaretçiler için güvenli ve verimli bir ortam sağlarken, sıcak ve unutulmaz bir karşılama ve giriş sonrası rahat bir atmosfer yaratmaktır.
Mimariyi geliştirmek ve bina içinde ziyaretçilere rehberlik etmek için ışığı kullanırken, tasarımcı dikkati mağazalardan çok fazla uzaklaştırmamaya dikkat etmelidir.
Işık sadece aydınlatma işlevini değil, aynı zamanda insan psikolojisini ve memnuniyeti de etkilediğinden, ziyaretçilerin bina içinde daha uzun süre kalmasını, rahat hissetmesini ve daha fazla ürün satın almasını sağlamak için iç aydınlatma seviyeleri ve ışık renkleri iyi dengelenmelidir.
Yapılan araştırmalar binalarda kullanılan enerjinin etkili bir yüzdesinin aydınlatma amaçlı olduğunu göstermektedir. Dolayısı ile ziyaretçi sayısı ve hacmi yüksek olan AVM’lerde enerji tüketimi çok kritik bir konudur. Bu noktada özellikle ortak mekanlarda gün ışığını olabildiğince optimize etmek tüketimi azaltacaktır. Ancak bina içerisine doğal ışık alırken hava sirkülasyonu, nem, sera etkisi, doğrudan ve dolaylı kamaşma olabileceği de unutulmamalıdır.
AVM alanları genel aydınlatma prensipleri nelerdir?
Alışveriş ve eğlence için bir alışveriş merkezinde çeşitli alanlar vardır. Bunların her biri, mimari detaylar ve işlevler nedeniyle kendine özgü aydınlatma çözümleri gerektirir.
Teknik gereksinimleri belirlemeden önce, aydınlatma tasarımcısı mekanın görünümünü ve yaratmak istediği etkiyi bir hikaye ile anlatabilmelidir. Bu hikaye mimari ve iç konseptten gelir ve aydınlatma tasarımını belirler. Sarkıtlar, aplikler, dinamik aydınlatma sistemleri gibi görsel armatürler görünüm ve etkiyi yaratır, downlight tipi daha standart ürünler ise genel aydınlatma konforu ve güvenlik için ışık sağlar.
Tasarım ekibi her bir ana alan üzerinde ayrı ayrı çalışmak zorundadır.
Ve aynı zamanda, tüm alanlar birbirine bağlı olduğundan bina genelinde dengeli bir aydınlatma elde etmek zorundadır.
Ana girişleri daha çekici hale getirmek için aydınlatma seviyesi yüksek olabilirken, kat sirkülasyon alanları mağazalardan gelen vitrin aydınlatmasının da katkı sağlayacağı düşünülerek tasarlanmalıdır.
Downlight’lar veya uzun koridorlar boyunca uzanan lineer ürünler gibi tavanlardaki ritmik yerleşimli aydınlatma armatürleri, ziyaretçilere takip edecekleri bir yön verir. Bunun yanısıra kolon ya da duvarlarda aplikler ve tavan, parapet ve duvarlarda gizli ışık bantlarının dekoratif amaçlı kullanılması da oldukça yaygındır.
Alışveriş merkezlerinin alanları büyük olduğu için kullanılan armatür sayısı veya gizli ışık bantlarının uzunluğu da buna bağlı olarak fazladır. Bu nedenle enerji tasarrufunun çok önemli olduğu bu durumlarda yüksek verimli armatürleri en optimum şekilde yerleştirmek gerekir. Çok sayıda armatür kullanıldığından kurulum ve bakım kolaylığı açısından da ürünler değerlendirilmeli ve seçilmelidir.
Eğlence merkezleri ve yemek alanlarında genel aydınlatmanın yanı sıra, dekorasyon ile bütünleşecek ürünler kullanmak bu mekanları mağaza alanlarından farklılaştırır ve ziyaretçileri bu alanlara çekmekte yardımcı olur.
Cam çatıların altındaki atriumlar, ziyaretçilerin alışveriş merkezlerinin her noktasından algılayabilecekleri en yüksek tavana ve geniş alanlara sahip bölgelerdir. Bu kısımların iç mekanlara yoğun doğal ışığın girdiği yerler olduğu düşünülerek aydınlatma sistemleri kurulmalıdır. Özellikle atriyum ve çevre sirkülasyon alanlarında aydınlatma otomasyon sistemlerinden yararlanmak gereklidir.
Atriyumlar ayrıca yıl boyunca etkinlikleri kutlamak için mükemmel alanlardır. Dinamik aydınlatma sistemleri bu etkinlikleri destekleyecek ve daha fazla ziyaretçi çekecektir.
Her projede olduğu gibi iç ortam kalitesini artırmak AVM aydınlatma tasarımının da öncelikli amacıdır.
Yatırımcı bu hedefe doğru ilerlerken sürdürülebilirlik konusunu, işletmeye ve çevreye sağlayacağı faydaları iyi değerlendirmeli ve tasarım ekibi ile binası için bu kavramının içeriğini belirlemeli ve uygulamalıdır.
Alışveriş merkezi aydınlatma tasarımına ön giriş olarak yazdığım bu makalemi her bir mekana ait detaylı yazılarım takip edecektir.
