Ampulü Kim İcat Etti?
Ampul, içinde ince bir metal tel bulunan ve üzerinden elektrik akımı geçtiğinde ışık yayan armut şeklindeki cam kaptır. Thomas Edison, ampulü icat eden adam olarak bilinse de bu devrim niteliğindeki teknoloji aslında birkaç mucit tarafından geliştirilmiştir.
Ampul, içinde ince bir metal tel bulunan ve üzerinden elektrik akımı geçtiğinde ışık yayan armut şeklindeki cam kaptır.
Ampulün tabanında onu elektrik devresine bağlayan ve çalışmasını sağlayan iki metal kontak vardır. Bu kontaklar, ampulün ortasında bulunan metal filamana bağlıdır. Ampulün içi, filamanı oksidasyondan korumak için argon, nitrojen, kripton, ksenon gibi bir inert gazla (diğer maddelerle kimyasal reaksiyonlar oluşturmayan gaz) doldurulmuştur.
Thomas Edison, ampulü icat eden adam olarak bilinse de bu devrim niteliğindeki teknoloji aslında birkaç mucit tarafından geliştirilmiştir.
İlk elektrik ışığı 1802 yılında İngiliz kimyager Humphry Davy tarafından bulunmuştur. Davy, yaptığı deneyler sırasında elektrik piline karbon bağladığında karbonun parladığını ve ışık ürettiğini gördü. Bu buluşu elektrik ark lambası olarak biliniyordu.
İngiliz mucit Warren De la Rue, 1840 yılında bir platin filamanı vakum tüpüne sardı ve içinden elektrik akımı geçirdi. Bu oldukça verimli bir tasarım olsa da platinin maliyeti onu ticari üretim için elverişsiz hale getirdi.
Ünlü İngiliz fizikçi Joseph Wilson Swan, 1850 yılında karbonize kağıt filamentleri havası boşaltılmış bir cam kap içerisine yerleştirerek ampulü yarattı. Swan, 1878’e kadar ampuller üzerinde deneyler yapmaya devam etti. Sonunda işlenmiş bir pamuk ipliği kullanarak daha uzun ömürlü bir ampul geliştirdi.
Amerikalı mucit ve iş adamı Thomas Edison, 1878 yılında pratik bir ampul geliştirmek için ciddi araştırmalara başladı. Edison, 14 Ekim 1878 tarihinde Elektrik Işıklarında İyileştirme başlıklı ilk patent başvurusunu yaptı. Tasarımı geliştirmek için metal filament için çeşitli malzeme türleri üzerinde testler yapmaya devam etti. Edison ve ekibi karbonize bir bambu filamentinin 1.200 saatten fazla dayanabileceğini keşfetti. Ticari olarak üretilen ampullerin başlangıcı da bu keşif oldu. Thomas Edison’un şirketi Edison Electric Light Company, 1880 yılında yeni ürününü pazarlamaya başladı.