Elektrik akımı, elektronların bir tel gibi iletken boyunca hareketini ifade eder. Elektrik enerjisi, alternatif akım (AC) ve doğru akım (DC) olmak üzere iki şekilde akar. AC ve DC arasındaki fark, elektronların aktığı yönle ilgilidir.
Elektrik akımı, elektronların bir tel gibi iletken boyunca hareketini ifade eder. Elektrik enerjisi, alternatif akım (AC) ve doğru akım (DC) olmak üzere iki şekilde akar. AC ve DC arasındaki fark, elektronların aktığı yönle ilgilidir.
Doğru akımda elektronlar, tek bir yönde (ileriye doğru) sabit bir şekilde akar. Alternatif akımda elektronlar, bazen ileri bazen geri giderek sürekli olarak yön değiştirir. Bu periyodik yön değiştirme alternatif akımın frekansını belirler.
Hem AC hem de DC, bir devredeki akımın türünü tanımlar. Santrallerde üretilen, elektrik hatlarında akan ve bir duvar prizinden gelen ev elektriği alternatif akımdır. Bir cep telefonu, el feneri, dizüstü bilgisayar veya pille çalışan diğer cihazlar doğru akım kullanır.
Alternatif akım, elektriği uzak mesafelere iletmek için en iyisidir. Elektriği daha uzak mesafelere taşımak ve daha fazla güç sağlamak için yaygın olarak kullanılır.
Diğer bir taraftan, elektrik enerjisini AC yerine DC olarak iletmek daha verimlidir. Bunun için iki dönüştürücü istasyona ihtiyaç duyulur. İlk olarak iletim sürecini başlatmak için AC gücü DC’ye dönüştürmek gerekir. Daha sonra şebekeye bağlamak için DC’yi yeniden AC’ye dönüştürmek gerekir. Bu da donanım karmaşıklığı ve yüksek maliyet anlamına gelir.
DC’nin akım grafiği, büyüklük ve yönün sabit olduğu düz bir çizgiye sahiptir. AC’nin grafiği ise sinüzoidal dalga, kare dalga veya üçgen dalga olabilir.
Dalga formunun kendini tekrar etme hızına frekans denir. Alternatif akımın frekansı, ülkeye bağlı olarak 50 Hz veya 60 Hz‘dir. Doğru akımın frekansı ise sıfırdır. Almanya, İtalya, İspanya, Türkiye, Rusya ve Çin gibi 100’den fazla ülke 50 Hz frekans kullanılırken, ABD, Brezilya, Kanada, Meksika ve Tayvan dahil olmak üzere yaklaşık 40 ülkede 60 Hz frekans uygulanır.
Alternatif akım, şebeke ya da jeneratörden alınır. Doğru akım ise bir fotovoltaik hücre veya pil tarafından sağlanır. Alternatif akımı doğru akıma, doğru akımı alternatif akıma dönüştürerek kullanmak mümkündür. Basit bir adaptör, AC’yi DC’ye dönüştürebilir. DC’yi AC’ye dönüştüren çeviriciye ise invertör adı verilir.
Alternatif akımın da tek faz ve üç faz olmak üzere iki farklı tipi vardır. Özellikle yüksek voltajlı güç iletimi için üç fazlı bir AC kullanılır. Üç fazlı AC, bir ev prizine gönderilirken tek faza dönüştürülür.
Elektrikli ve elektronik cihazların büyük bir çoğunluğu düzgün akışı nedeniyle DC gücü tercih etse de şebeke altyapısı nedeniyle AC hala elektrik piyasasına hakimdir. Her iki güç türü de gereklidir ve biri diğerinden daha iyi değildir.
