LxBy (L90B10, L80B10, L70B50) Nedir?
LxBy parametresi, armatürlerin kullanım ömrünün ne zaman dolacağını ve çalışmalarındaki hata payının ne kadar büyük olduğunu belirtir. Standart LxBy terminolojisi iki gösterge içerir. L değeri, belirli bir kullanım süresi boyunca korunacak ışık akısının minimum değerini belirtir. B değeri ise hata oranını gösterir. Bu, LED’lerin %y’sinin başlangıç akısının %x’ine ulaştığı süreyi ifade eder.
LED‘ler, en verimli ışık kaynağı olarak kabul edilir. LED’lerin sunduğu bir diğer önemli avantaj da uzun ömürlü olmalarıdır. Kullanım süresi boyunca LED’lerin ışık yoğunluğu zaman geçtikçe azalır. Bu nedenle LED aydınlatma armatürlerinin kullanım ömrünü belirtmek için L90B10, L80B10, L70B50 gibi LxBy parametreleri kullanılır.
LxBy parametresi, armatürlerin kullanım ömrünün ne zaman dolacağını ve çalışmalarındaki hata payının ne kadar büyük olduğunu belirtir. Standart LxBy terminolojisi iki gösterge içerir. Bu nedenle okunması Lx ve By olmak üzere iki bölüme ayrılır. L değeri, belirli bir kullanım süresi boyunca korunacak ışık akısının minimum değerini belirtir. B değeri ise hata oranını gösterir. Bu, belirlenen maksimum ortam sıcaklığında LED’lerin %y’sinin başlangıç akısının %x’ine ulaştığı süreyi ifade eder.
Örneğin; L80B10, 50.000 saat olarak belirtilen bir aydınlatma armatüründe 50.000 saat sonra (yaklaşık 16 yıl) LED’lerin yüzde 10’u başlangıç ışık akısının yüzde 80’inden daha az bir ışık akısına sahip olacaktır. Diğer bir deyişle; LED’lerin yüzde 90’ının ışık akısı, başlangıç akısının yüzde 80’inden daha azına düşmeyecek şekilde korunur.
L70B50, 50.000 saat ise 50.000 saat sonra LED’lerin yalnızca yüzde 50’nin başlangıç lümeninin yüzde 70’inden fazlasına sahip olduğu anlamına gelir. Yani L70B50’nin ışık bozulması L80B10’dan daha hızlıdır. İkisi arasında bir seçim yapmak gerekirse L80B10’u seçmek doğru olandır.
LED aydınlatma uygulamalarında L değerinin yüksek, B değerinin düşük olması istenir. Buna göre L100B0’ın en iyisi olduğunu söylemek mümkündür. Ancak bunu elde etmek imkansızdır. LED’lerin ışığının zamanla azalması doğal bir süreçtir.
Başlangıç ışık akısındaki yüzde 30‘luk bir düşüşün insan tarafından algılanması için eşik olduğu kabul edilir. Bu nedenle LED ışık kaynakları için genel olarak kabul edilen ömür ölçüsü başlangıç akısının yüzde 70’ine ulaştığı süredir. İç mekan aydınlatmalarında kullanılan LED aydınlatma armatürlerinin başlangıç ışık akısının yüzde 80’ine ulaştığında değiştirilmesi önerilir. Sokak aydınlatmalarında bu oran yüzde 90 olarak önerilir.
LB değeri, LED’lerin ömrünü göstermenin en iyi yoludur. Ne yazık ki, sınırlı sayıda üretici LxBy parametreleri konusunda bilgi verir.
Türkçe kaynaklarda neredeyse hiç bulunmayan, ingilizce kaynaklardan edinilebilecek bir bilgi. Maalesef üreticiler de B indisi üzerine bilgi vermiyor. Karışıklığı önlemek adına L:lümen, B:broken(bozulma) olarak akılda tutulabilir.