LOR (Light Output Ratio)

LOR, Light Output Ratio‘nun kısaltmasıdır. Türkçe’deki karşılığı Işık Çıkışı Oranı‘dır. LOR, armatürün toplam ışık çıkışının, içerisindeki lambanın ışık akısına bölünmesi ile hesaplanır. Aydınlatma armatürünün performans seviyesini anlamaya yarayan bu oran aslında armatür içinde ne kadar ışığın kaybolduğunu gösterir.

Işık çıkışı oranı, aydınlatma tasarımcılarının bir armatür seçerken dikkate aldıkları önemli faktörlerden biridir. Yüzdesel bir değer olan ışık çıkışı oranı ne kadar yüksekse armatür o kadar iyi performans (daha fazla ışık ve daha fazla enerji tasarrufu) gösteriyor demektir.

Bir ampulün içerisinde üretilen ışık, vidalı tabanı hariç her yönden dışarı çıkar. Ampul, bir avize, abajur ya da masa lambasına takıldığında farklı yönlerde yayılan ışığın bir kısmı kaybolur. Armatür içerisindeki yansıtıcı yüzey ne kadar kusursuz olsa da ışıkta kayıplar olacaktır.

Örneğin; 1.000 lümen ışığa sahip lambayı, yüzde 70 LOR değerine sahip bir armatüre takarsanız armatürden toplamda 700 lümen ışık alırsınız. Işığın yüzde 30’luk kısmı armatür içerisinde hapsolur.

LED’ler yönlü ışık kaynakları olduğundan, LED armatürlerde ışık kaybı daha azdır ve ışık çıkışı oranı diğer armatürlere göre çok daha yüksektir.

Aydınlatma armatürünün LOR değerini ölçmek için ulbricht küresi ya da gonyofotometre kullanılır. Parlaklığı bilinen bir lamba armatür içerisine takılır ve aydınlatma armatürünün toplam lümeni kayıt altına alınır. Aydınlatma armatürünün toplam lümeni, lambanın lümenine bölünür ve LOR değeri bulunur. Lambanın parlaklığı bilinmiyorsa, lamba aynı ölçüm tekniğiyle ayrıca ölçülür.

Aydınlatma armatürünün LOR yüzdesi, armatürün fotometrik verisinden (IES, LDT) okunabilir.

Bazı üreticiler, aydınlatma armatürlerinin yüzde 100 LOR değerine sahip olduğunu söylese de bu teknik olarak mümkün değildir. Armatür içerisindeki yansıtıcılar ne kadar iyi olursa olsun her durumda bir miktar ışık kaybolacaktır.

Tasarım aşamasında LOR değeri dikkate alınmazsa, uygulama sonunda beklenenden daha loş bir ortam yaratılmış olabilir. LOR değeri hakkında bilgi sahibi olmak daha gerçekçi sonuçlar elde edilmesine yardımcı olacaktır.