CIE 1931 xy Koordinatlarından Renk Sıcaklığının Hesaplanması

Renk sıcaklığı (CCT), beyaz renkli ışık kaynaklarını sınıflandırırken kullanılan bir ölçümdür. CIE 1931 renk uzayındaki x ve y koordinatları, McCamy yaklaşımı adı verilen yöntemle renk sıcaklığına dönüştürülebilir. McCamy denklemi, 2.000 – 12.500 K renk sıcaklığı aralığında iyi sonuçlar verir.

CIE 1931 xy Koordinatlarından Renk Sıcaklığının Hesaplanması
10.02.2022
2.042
A+
A-

Renk sıcaklığı (CCT), beyaz renkli ışık kaynaklarını sınıflandırırken kullanılan bir ölçümdür. Renk sıcaklığı arttıkça maviye, azaldıkça kırmızıya doğru geçiş görülür. Örneğin; 6.000 – 6.500 K renk sıcaklığı aralığı beyaz renkli ışığı belirtirken, 2.700 – 3.000 K aralığı sarı olarak algılanan ışığı tanımlarken kullanılır.

Bazı LED üreticileri, veri dosyasında renk sıcaklığı yerine CIE 1931 renk uzayındaki x ve y koordinatlarını verir. Bu koordinatlar, ışığın tonunu ve doygunluğunu tanımlar.

Beyaz renkli ışık kaynaklarını karşılaştırırken x ve y koordinatları yerine renk sıcaklığını kullanmak daha anlaşılır olabilir. CIE 1931 renk uzayındaki x ve y koordinatları, McCamy yaklaşımı adı verilen yöntemle renk sıcaklığına dönüştürülebilir. McCamy denklemi, 2.000 – 12.500 K renk sıcaklığı aralığında iyi sonuçlar verir.

McCamy’nin renk sıcaklığı için polinom formülü aşağıda gösterildiği gibidir. Formülü uygulamadan önce ters çizgi eğimini belirlen n değerini hesaplamak gereklidir.

CCT = (437 x n3) + (3601 x n2) + (6861 x n) + 5517

n = (x-0,3320)/(0,1858-y)

CIE 1931 xy koordinatlarının renk sıcaklığına dönüşümünü bir örnek üzerinden açıklamak konunun kavranmasına yardımcı olabilir. OSRAM’ın OSLON Compact PL serisi KW CELNM2.TK üretici kodlu beyaz LED’i için CIE 1931’e göre renk koordinatları Cx = 0,325, Cy = 0,345 olarak verilmiştir.

Buna göre n değeri,

n = (0,325-0,3320)/(0,1858-0,345) = -0,007/-0,1592 = 0,04397’dir.

Burada bulunan n değerini kullanıldığında renk sıcaklığı,

CCT = (437 x 0,043973) + (3601 x 0,043972) + (6861 x 0,04397) + 5517 = 0,04 + 6,96 + 301,68 + 5517 = 5.826 K’dir.

Renk sıcaklığı, yalnızca beyaz renkli ışık kaynakları için kullanılsa da matematiksel olarak diğer renkli ışıklar için de renk sıcaklığı değeri hesaplamak mümkündür. Örneğin; yeşil renkli bir LED, 7.000 K hesaplanmış renk sıcaklığına sahip olabilir. Yine de ışık rengi, beyaz renkli bir LED’den çok farklıdır. Bu örnekten anlaşıldığı üzere renk sıcaklığı aynı olan ışıklar, aynı renge sahip olmayabilir.

CIE 1931 xy Koordinatları Renk Sıcaklığı Dönüştürücü aracı yardımıyla tüm bu hesabı kolayca yapmak mümkündür. Aşağıdaki hesaplama aracında ilgili bölümlere ışığın x ve y koordinatlarını yazmak yeterlidir. Renk sıcaklığı yukarıdaki formüle göre otomatik olarak hesaplanacaktır.


Aydınlatma Portalı kurucusu Trabzon doğumlu Emre Yılmaz, Atılım Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümünden 2013 yılında mezun olmuş, o tarihten bugüne aydınlatma sektöründe devlet destekli projelerin yönetimi ve ürün geliştirme faaliyetlerinin yürütülmesinde görev almaktadır. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Mühendisliği bölümünde yüksek lisans öğrenimini tamamlamıştır ve aynı bölümün doktora programında eğitimini sürdürmektedir.
Bir Yorum Yazın
Ziyaretçi Yorumları - 0 Yorum

Henüz yorum yapılmamış.