Doğal aydınlatmanın, insanların daha mutlu, sakin, sağlıklı ve üretken olmasına yardımcı olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu gerçeğe ek olarak, bu sürdürülebilir ışık kaynağını aydınlatma tasarımında kullanmak yapay ışık ihtiyacını ve dolayısıyla enerji tüketimini azaltır.
Doğal aydınlatmanın, insanların daha mutlu, sakin, sağlıklı ve üretken olmasına yardımcı olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu gerçeğe ek olarak, bu sürdürülebilir ışık kaynağını aydınlatma tasarımında kullanmak yapay ışık ihtiyacını ve dolayısıyla enerji tüketimini azaltır.
Gün Işığı ve Gün Işığı İle Aydınlatma Nedir?
Güneş, ay ve yıldızlar gibi doğal ışık kaynaklarının ürettikleri ışık, doğal ışık olarak adlandırılır.
Binalarımızın aydınlatmasında yararlandığımız doğal ışık yani gün ışığı, gündüz boyunca direkt ve dolaylı güneş ışığının birleşimidir ve gün ve yıl boyunca değişen özelliklere sahiptir.
Gün ışığı ile aydınlatma ise, binaların içinde ve dışında gün ışığının kontrollü bir şekilde kullanılmasıdır.
Pencereler, çatı ışıklıkları, atriumlar, solar sistemler, ışık tüpleri, ışık kırıcı ve yönlendirici raflar ve gün ışığı kontrol sistemleri, gün boyunca iç aydınlatma için gerekli doğal ışığı sağlayan ve kontrol eden elemanlardır.
Neden Gün Işığı?
Gün ışığını kullanmanın en önemli iki nedeninden biri psikolojik ihtiyaçlar, diğeri ise enerji tasarrufu gereksinimleridir.
Gün ışığı bina kullanıcılarının genel sağlığını ve sirkadiyen ritmini, ofis binalarında çalışsanların verimliliğini, okullarda öğrenci eğitim performansını iyileştirir ve hastanelerde hasta iyileşme sürelerini kısaltır.
Gün boyu gün ışığına sahip olmak, insanları doğayla bütünleştirir ve dış ortamda sürekli değişen doğa olaylarını hissetmelerini sağlar. Ayrıca renklerin mükemmel algılandığı konforlu alanlar yaratır.
Gün ışığı, psikolojik faydalarının yanı sıra, binalarda enerji tüketimini azaltan tükenmez bir doğal kaynaktır.
Yapay aydınlatma sistemleri, ticari binalardaki toplam elektrik enerjisi tüketiminin yüzde 50’sini oluşturmaktadır. Gün ışığı aydınlatma sistemlerinin kullanımı yoluyla azaltılmış elektrikli aydınlatmadan sağlanan tasarruf, bina soğutma enerjisi kullanımını yüzde 10 ila 20 arasında azaltabilir. Ayrıca, gün ışığı ile tasarlanan verimli bir aydınlatma, gündüz saatlerinde enerji tüketimini yüzde 80’den fazla azaltabilir.
Gün Işığı Tasarım Kriterleri
Tasarım sürecinde aşağıda sıralanan konular dikkate alınmalıdır;
Gün Işığı İle Aydınlatmanın Ana Hedefleri
Enerji israfını ve yapay enerji kaynaklarına olan bağımlılığı azaltmak, ancak doğru bir gün ışığı planlaması ve analizi ile mümkündür. Mimar ve aydınlatma tasarımcısı, yeşil bina standartlarının gereksinimlerini karşılamada önemli bir konu olan gün ışığını tasarımlarında en üst seviyede kullanmaya özen göstermelidirler.
İşlevselliği, konforu, esnekliği ve enerji verimliliği ile kullanıcıları memnun eden ortamlar yaratabilmek için doğal ve yapay ışığı bütünleştirmeleri ve denge içinde kullanmaları gereklidir.
