İç Mekanlarda Düşey Yüzeyler Nasıl Aydınlatılır?

İçine girdiğimiz her alan bizi duvarlarıyla çevreler. Duvarlar, mekanı sınırlandıran ve bölen yapı elemanlarıdır. Tasarımlarımızda duvarları bazen sadece dokusunu ve rengini, bazen de üzerlerinde asılı olan nesneleri ön plana çıkarmak için aydınlatırız. Bir duvarı aydınlatmak mekana görsel bir etki katar ve genellikle iki yöntemle yapılır; Wall Washing (WW) ve Wall Grazing (WG).

Dikey yüzeyleri aydınlatmak, bir mekanın genel aydınlatmasını etkiler, üç boyutlu algıyı vurgular ve ortama derinlik kazandırır. Duvar aydınlatmasını çeşitli amaçlar için kullanabiliriz;

• Duvarı tek başına odayı tanımlayan bir yüzey olarak vurgulamak
• Bir odayı dolaylı olarak aydınlatmak
• Nesneleri, sanat eserlerini veya bir duvarın kendine ait özelliklerini vurgulamak

Wall Washing (WW) ve Wall Grazing (WG), dikey yüzey aydınlatması için kullanılan iki benzer tekniktir. WW, yüzeyde görsel bir bütünlük oluştururken, WG’nin bir yüzey üzerindeki dokuyu zenginleştirmesi amaçlanmıştır.

Bu nedenle, her iki tekniğin kullanımı amaca bağlı olarak değişir.

Wall Washing (WW) Nedir?

Dikey bir yüzeyde yukarıdan aşağıya veya tam tersi aşağıdan yukarıya, homojen bir aydınlatma sağlamak için kullanılan bir tekniktir. WW efekti gölgeleri ortadan kaldırır ve duvarın düzgünlüğünü vurgular. Aydınlatmadaki amaç duvardaki detayları veya dokuları öne çıkarmaksa WW uygun değildir, çünkü farklılıkları vurgulamaktan ziyade onları gizler.

Dikkatlice değerlendirilmesi gereken parametreler nelerdir?

• Homojen ışık dağılımı
• Armatürler arasında karanlık bölgeler olmadan maksimum ışık yayılımı
• Minimum kamaşma
• Mimari tavan tasarımına kolay entegrasyon

Pratik kurallar

• Montaj mesafesi = aralık mesafesi
• Montaj mesafesi = tavan yüksekliğinin üçte biri
• Duvardan uzaklık, oda yüksekliğinin en az üçte biri kadar olmalıdır.

Normal oda yükseklikleri için armatür aralığı duvardan olan mesafe ile aynı iken, yetersiz kalabilecek aydınlatmayı telafi etmek için daha yüksek mekanlarda bu mesafe azaltılmalıdır.

Wall Grazing (WG) Nedir?

Duvar yıkamanın aksine gölgeler oluşturarak duvar dokusunu belirginleştirmek için kullandığımız bir tekniktir. Dar ışın açılı ışık kaynaklarını yüzeye yakın yerleştirerek WG etkisi elde edebiliriz.

Çeşitli ışık açıları ve duvardan olan farklı açıklıklar yumuşak veya yoğun gölgeler oluşturacak ve böylece gölgeler dokuyu vurgulayacaktır.

WG uygulamaları, dikey yüzeylerde homojen olmayan bir aydınlatma sağlar. Aydınlık seviyeleri, ışık kaynağı konumunda en yüksek, ışık kaynağından daha uzakta en düşüktür.

WW yüzey üzerindeki her türlü detayı ortaya çıkaracağından kötü tasarlanmış veya inşa edilmiş yüzeylerde kullanım için önerilmez.

Pratik kurallar

• Montaj mesafesi = aralık mesafesi
• Montaj mesafesi 30 cm’den fazla olmamalıdır.
• Kötü duvar dokularına uygulamaktan kaçınmak gereklidir.
• Üzerine herhangi bir eleman monte edilmiş olarak duvarlarda istenmeyen gölgeler ve göze batan yansımalar oluşturacağından bu tip yüzeylerde uygulamamak tercih edilmelidir.

Dikey yüzeylerin aydınlatılması, mekanların daha aydınlık ve ferah görünmesini sağlar. Ayrıca dokuyu vurgulayarak ve dramatik efektler yaratarak yüzeyin güzelliğini ortaya çıkarır.

WW ve WG farklı efektler sağlayan iki aydınlatma tekniğidir. Bu nedenle tasarımcının tasarımında ne elde etmek istediğine karar vermesi önemlidir. Elbette bu iki teknikten hangisini uygularsak uygulayalım; ışık kaynağının renk sıcaklığı, renksel geriverim indeksi, ışın açısı, lümen çıkış değeri ve duvarın boyutu, dokusu ve renk gibi özellikleri sonucu belirleyecek olan faktörlerdir.