Fulda, Almanya’nın Hessen eyaletindeki başlıca şehirlerinden biridir. Fulda, görkemli barok mimarisi tarzındaki yapıları ile ünlüdür. Kentin aydınlatma sistemlerinin iyileştirilmesi ve ışık kirliliğini önlemek için bir kılavuz hazırlanmıştır. Bu kılavuz eşliğinde Fulda’daki yaklaşık 8500 sokak aydınlatma armatürü IDA şartnamelerine uyarlanacaktır.
Fulda, Almanya‘nın Hessen eyaletindeki başlıca şehirlerinden biridir.
744 yılında kurulmuş olan şehir Rhön ve Vogelsberg dağları arasındaki Fulda Nehri üzerindedir.
Fulda, görkemli barok mimarisi tarzındaki yapıları ile ünlüdür.
Şehrin bir diğer özelliği ise Rhön Uluslararası Karanlık Gökyüzü rezervinin yakınlarında yer almasıdır.
Rhön uluslararası dokuzuncu karanlık gökyüzü olarak atanmış bir bölgedir. Rhön için ciddi bir yapay ışık kaynağı olduğundan, Fulda’da aydınlatma sistemlerinin iyileştirilme çalışmaları başlamış ve şehir Karanlık Gökyüzü Topluluğu adaylığına başvurmuştur.
Başvuru, IDA (Uluslararası Karanlık Gökyüzü Birliği) tarafından Ocak 2019’da onaylanmıştır.
Kentin aydınlatma sistemlerinin iyileştirilmesi ve ışık kirliliğini önlemek için bir kılavuz hazırlanmıştır. Bu kılavuz eşliğinde Fulda’daki yaklaşık 8500 sokak aydınlatma armatürü IDA şartnamelerine uyarlanacaktır.
Çalışmalarda ele alınan ana konular ışık rengi, armatür özellikleri ve aydınlatma kontrolüdür. Öncelikle şehrin mevcut aydınlatma sistemleri, konumları ve durumları belirlenmiş ve master planı çıkarılmıştır.
Uygulanacak kararlar aşağıda özetlenmiştir:
Işık rengi: Dış mekan armatürlerinde, özellikle 3000 Kelvin veya daha sıcak olan ışık renkleri kullanılacaktır. Özellikle, mümkün olduğu kadar, yayılan ışığın (daha düşük renk sıcaklıklarında olduğu gibi) spektrumundaki yüksek mavi bileşenlerden kaçınılması gereklidir.
Armatür özellikleri: Sadece tam korumalı armatürleri kullanılacaktır. Aydınlatma armatüründen yatayda veya üzerinde ışık yayılmaması gereklidir. Zeminden yukarıya doğru aydınlatma ve kontrolsüz aplikler kullanılmamalıdır.
Uplights ve Skybeamer tipi aydınlatma sistemlerine doğrudan gökyüzünü aydınlattıkları için izin verilmez.
Doğru uygulama örnekleri sırasıyla; projektör, keskin kontur aydınlatması, yukarıdan aşağıya yönlü aydınlatma, pencere içi aydınlatma, cam cephelerde mekan içi objelere yönelik aydınlatma.
Aydınlatma kontrolü: Düşük trafik süresinde aydınlatmayı kısarak veya kapatarak ışık miktarını azaltarak, ışık kirliliğinin de önemli ölçüde azaltılması sağlanacaktır. Örneğin, Fulda’da, trafiğin yoğun olmadığı saatlerde, 22.30-03.30 arasında sokak aydınlatmasının büyük bir kısmı kısılıyor. Bu ışık kirliliğini ve aynı zamanda kamu aydınlatmasının enerji tüketimini azalmaktadır.
Ayrıca, mağaza vitrinlerinde çok yüksek aydınlık seviyelerinden kaçınılacak, örneğin ışık duvarları ve ekranlar kullanılmayacaktır. Bu tip uygulamalar gökyüzünü aydınlattıkları gibi kamusal alanlarda da görsel konforu negatif etkilerler.
Ek olarak reklam panoları için aydınlık seviyeleri ve parlaklık, belirlenen sınırları geçmeyecek, hareketli aydınlatma sistemlerinden kaçınılacak, reklam sistemleri bina saçak sınırını geçmeyecek, reklam aydınlatmalarının kullanım süreleri sınırlandırılacaktır.
Gelişen teknolojiler, zenginleşen şehirler ve modern yaşam ve kişilerin, firmaların öne çıkma çabaları gereğinden fazla, hatta abartılı aydınlatma sistemlerinin kullanılmasına sebep olmaktadır.
Yanlış uygulanmış, kontrolsüz ışığın gece yaşayan canlılar ve insanlar üzerinde olumsuz etkisi ayrıca bir olumsuzluktur.
Şehirlerde kullanılan yapay ışığın bulunduğu yere ve gereksinime göre kontrollü olarak kullanılması ile ışık kirliliği önlenebilir, maliyetler düşürülebilir ve enerji tasarrufu sağlanabilmektedir.
Aynı zamanda Fulda, ya da Rhön gibi şehirler yıldızlı şehir olma özelliklerini astroturizm yapmak için de bir fırsat olarak kullanmaktadırlar. Yıldızları seyretmek isteyen astro meraklıları için turlar ve gece yürüyüşleri düzenleyerek şehirlerini ve dolayısı ile ülkelerini dünyaya tanıtma fırsatı bulmaktadırlar.
Kaynaklar: Fulda Belediyesi, Rhön Belediyesi, IDA
