Osilatör Nedir?

Elektronik tamamen sinyallerle ilgilidir. Sinyal, bilgi taşıyan bir şeydir.

Bir sinyalin bilgiyi taşıyabilmesi için tipik olarak zamana göre değişmesi gerekir. Zamana bağlı olarak değişen sinyaller elektroniğin önemli bir parçasıdır.

Bazı temel sinyal çeşitleri; kare dalga, sinüs dalga, üçgen dalga ve üstel dalgadır.

Tüm bu sinyallerden en ilginç olanı sinüs dalgası sinyalidir. Bunun nedeni, farklı sinüs dalgası sinyalleri birleştirilerek diğer tüm sinyal türlerini üretebilecek hale getirilebilir. Dolayısıyla, sinüs dalgası sinyallerinin diğer tüm sinyaller için bir tür yapı taşı olduğunu söylenebilir.

Salınmak, iki nokta arasında sürekli olarak ileri geri hareket etmek anlamına gelir. Bir sinüs dalgası sinyali de sürekli olarak maksimum ve minimum değeri arasında salınır.

Dijital elektronik uygulamalarında farklı uygulamalar için farklı frekanslardaki sinyallere ihtiyaç duyulur. Saat sinyali de belirli bir frekansa sahip salınan sinyaldir.

Şekil 1. Sinüs dalgası görüntüsü

Osilatör, sabit durum sinyalini salınımlı bir sinyale (sinüs dalgası sinyali) dönüştürebilen bir elektronik devre veya cihazdır. Osilatörler, tekrarlayan elektronik sinyaller üretmek için kullanılır. Osilatör, kararlı durumdaki bir DC sinyalini istenen frekansta periyodik bir AC sinyaline dönüştürebilir.

DC kaynağından AC gücü üreten invertör de bir çeşit osilatördür.

Şekil 2. Osilatör devresi

Bu devre, faz kayması osilatörü olarak adlandırılır. Bu osilatörü yapmak için sadece üç tip bileşene ihtiyaç vardır; amplifikatör, direnç ve kapasitör. Bu devre açık konuma getirildiğinde (batarya gibi bir enerji kaynağına bağlandığında), çıkışta genliği ve dalga boyu amplifikatör, direnç ve kapasitörlere göre belirlenen bir sinüs dalgası elde edilir.

Her birinin kendine özgü avantajları ve dezavantajları olan birçok başka osilatör devresi bulunmaktadır.

Osilatörler, kuvars saatlerde, ses ve video sistemlerinde, bilgisayarlarda, animasyonlu ışıklarda, radyo, TV ve diğer iletişim cihazlarında yaygın olarak kullanılmaktadır.