Her geçen gün daha fazla tüketici LED aydınlatma ile tanışmaktadır. LED’ler yüksek verimli ve uzun ömürlü ışık kaynaklarıdır. LED ışıkların belirtilen kullanım ömrü boyunca güvenli bir şekilde çalışması için bazı kriterleri karşılaması gerekir. LED ışık kaynaklı lamba ve armatürleri piyasaya sürmeden önce test etmek, tüketicilerin yüksek kaliteli ürünler satın almasını mümkün kılar.
Her geçen gün daha fazla tüketici LED aydınlatma ile tanışmaktadır. LED’ler yüksek verimli ve uzun ömürlü ışık kaynaklarıdır. LED ışıkların belirtilen kullanım ömrü boyunca güvenli bir şekilde çalışması için bazı kriterleri karşılaması gerekir. LED ışık kaynaklı lamba ve armatürleri piyasaya sürmeden önce test etmek, tüketicilerin yüksek kaliteli ürünler satın almasını mümkün kılar.
LED aydınlatma sektöründe standart arıza oranı yüzde 3 olarak kabul edilmektedir. Birçok uygulamada arıza oranı yüzde 10 seviyelerine çıkabilmektedir. Bunun sebebi üreticilerin LED ürünleri sevkiyattan önce eksik, hatalı test etmesi ya da hiç test etmemesidir. LED aydınlatma cihazları, diğer tüketici elektroniği ürünlerine benzer şekilde erken arıza yapma eğilimindedir. Üreticiler, LED’leri doğru bir şekilde test ederek arızaları sevkiyat öncesinde yakalayabilir.
LED aydınlatma cihazlarının test süreci, her biri yüksek önem derecesine sahip birkaç adımdan oluşur.
İşlev testi, aydınlatma ürününün düzgün çalışıp çalışmadığını doğrulamaya yardımcı olur. Bu test genellikle herhangi bir özel ekipman gerektirmez. Operatör, ışığı kapatıp açar, aydınlatma durumunu kontrol eder ve uygunsa düzgün şekilde kısıldığını teyit eder. Gözlemlenen tüm işlev sorunları, kullanım kılavuzu ve şartnameden herhangi bir sapma rapor edilmelidir.
İşlev testi sırasında, operatör ürünün her bir işlevini kısa süre boyunca test eder. Bir aydınlatma ürünü ise gün boyu kullanılabilir. Bu sebeple uzun süreli kullanıma karşı dayanıklı olmalıdır. Çalıştırma testi olarak da bilinen dayanıklılık testi, aydınlatma ürünlerinin zaman içindeki performansını değerlendirir. Operatör, ışığı en az dört saat boyunca en yüksek ayarda açık bırakır. Bu süre içerisinde herhangi bir arıza olup olmadığını kontrol eder.
Aydınlatma ürünlerindeki anahtar, düğme ve benzeri hareketli parçalar, ürünün kullanım ömrü boyunca binlerce kez kullanılır. Yorulma testi, fonksiyonel parçaların uzun süreli kullanım için dayanıklılığını değerlendirmeye yardımcı olur. Operatör, ürün üzerindeki düğmelere veya anahtara birkaç kez basar. Katlanabilir ve hareketli parçalar içeriyorsa bu işlevler kontrol edilir.
Düşme testi, el feneri ve masa lambası gibi taşınabilir lambalar için yapılır. Aydınlatma ürünü, 1 metre yükseklikten serbest bırakılır. Düşme yüksekliği, ürünün ağırlığına ve uygulanacak standarda göre değişiklik gösterir. Test sonrasında ürün üzerindeki hasarlar kontrol edilir.
Entegre küre yardımıyla ışık kaynağının parlaklık, renk ve verimlilik gibi değerleri ölçülür. Entegre küre ile birlikte bir spektroradyometre ve hesaplama yazılımı kullanılmalıdır. Operatör, aydınlatma ürününü entegre kürenin içine yerleştirir ve sonuçları bilgisayar arayüzü aracılığıyla gözlemler. Ölçüm raporunda, güç tüketimi, güç faktörü, ışık çıktısı, renk sıcaklığı, renksel geriverim indeksi gibi parametreler yer alır.
Elektromanyetik uyumluluk (EMC) testi, aydınlatma ürününün kullanım esnasında aşırı elektromanyetik parazit yaymadığını doğrulamaya yarar. Elektromanyetik parazit, diğer elektronik cihazlara zarar verebilir ve arızalanmasına sebep olabilir. Bu test izole bir odada veya ideal olarak özel bir EMC aydınlatma test odasında yapılmalıdır. EMC ölçümleri için farklı standartlar olsa da gereksinimler büyük ölçüde benzerdir.
Sızdırmazlık testi, aydınlatma ürünlerinin dış kasasının elektrikli parçaları suya ve toza karşı koruyup koruyamayacağını belirler. Ürünün elektriksel olarak güvenli ve uzun ömürlü olması için sızdırmazlığının test edilmesi gerekir. Sızdırmazlık testi sonucunda ürünün IP (Ingress Protection) derecesi belirlenir. IPXX şeklinde gösterilen derecede ilk hane katı cisimlere, ikinci hane sıvılara karşı dayanıklılığı gösterir. İç mekanlarda kullanılacak aydınlatma ürünlerinde IP20 koruma sınıfı yeterli olurken, dış mekanlarda suya dayanıklılığı ifade eden minimum IP65 koruma sınıfına ihtiyaç duyulur.
Satışa sunulan aydınlatma ürünlerinin hepsi kullanıma hazır halde değildir. Bazı ürünler demonte halde tüketiciye ulaştırılır ve parçalar tüketici tarafından birleştirilmelidir. Montaj kontrolü, müşterilerin ürünü kolayca monte edip edemeyeceğini, hızlıca kurup kullanabileceğini doğrulamaya yardımcı olur. Operatör, tüketicinin yaşayacağı gerçek süreci taklit etmek için montaj talimatlarını izleyerek ürünü monte eder.
LED ürünlerin test edilmesi, sahip olduğu ve olabileceği sorunları tespit etmeye yarar. Ürünün test edilmesi, üreticiler için parlaklık, verimlilik ve fonksiyonellik gibi parametrelerin iyileştirilmesinin önünü açan iyi bir fırsattır.
Cihazları test etmek için üçüncü taraf bir laboratuvar kullanılması, testlerin doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi için önemlidir. Bağımsız laboratuvarlardaki test ekipmanları, TÜRKAK (Türk Akreditasyon Kurumu) tarafından belirlenen katı standartları karşılamalıdır.
