Modern zamanlarda sanayileşme ve şehirleşme bizi kırmızı, mavi ve beyaz LED'ler gibi yapay ışıkları kullanarak iç mekanlarda bitki yetiştirmeye yönlendiriyor. Yapay ışık, bitkileri güneş gibi yetiştirebilir mi?
Doğal güneş ışığı, fotonlardan oluşan bir tür ışıktır. Doğal güneş ışığı sabah, öğleden sonra ve akşam boyunca farklı spektral dağılımlara sahiptir. Bu sayede biyoritim (veya sirkadiyen ritim) uyanıklık için farklı şekilde ayarlanır.
Temel ışık parçacıklarına foton adı verilir. Işık ise fotonların akışıdır. Fotonun kütlesi yoktur ve bir vakumda her zaman ışığın hızında hareket eder. Bir ışık fotonu atoma çarptığında elektron yayılır. Bu doğal olay vakum tüp ailesinin bir üyesi olan fotomultiper tüp (PMT) yardımıyla ölçülebilir.
Genel olarak ışığın, balıkların fizyolojik tepkilerini, büyüme ve olgunlaşmalarını etkilediği bilinmektedir. Özellikle yeşil ışığın bağışıklık sistemlerini düzenleme, melatonin hormonunun çıkışını hızlandırma ve stresi hafifletme etkisi olduğu bilinmektedir.
Bitkiler hayatlarını beslemek için karbondioksiti şekere dönüştürür; kelimenin tam anlamıyla, ışık bitkilerin yaşam kaynağıdır. Bitkiler, herhangi bir gelişim aşamasında en fazla ışığı elde etmeye çalışır. Işık yeterli olmadığında yaprakların yerlerini, açılarını ve şekillerini değiştirir.
İnsan gözündeki retina hücreleri, dışarıdan gelen ışığın enerji parçacıkları olan fotonları tanır. Retinal hücrelerin maruz kaldığı ışığın dalga boyu ve miktarı, zamanlarının çoğunu iç mekanlarda geçiren modern insanlar için çok önemlidir.
Işık terapisi, sedef ve egzama (atopik dermatit) gibi cilt hastalıkları, psikiyatrik bozukluklar gibi hastalıkların tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Işık terapisi ya da diğer adıyla fototerapi, güneş ışığı veya yapay ışık kaynakları olan LED'ler, floresan lambalar veya lazerler ile uygulanabilir.
Biyolojik saat, kelimenin tam anlamıyla, vücutta ritmi koruyan, gündüz vücudun uyanık ve hareketli olmasını ve geceleri uykuya dalmasını sağlayan yerleşik bir saattir. Gözler yoluyla alınan ışık biyolojik saate iletilir, böylece insan vücudu 24 saatlik dış dünyaya senkronize edilebilir.
12