Açık hava spor tesisleri okullarda, parklarda ve semt komplekslerinde kuruluyor. Bu komplekslerdeki aşırı ışık miktarı yöre için rahatsız edici bir sorun haline gelip bazı çevresel sonuçlar doğurabiliyor. IDA (International Dark-Sky Association), çevre dostu açık hava spor aydınlatması kriterlerini duyurdu.
IDA’nın misyonu, çevre sorumluluğuna sahip aydınlatma aracılığıyla gece ortamını ve karanlık gökyüzü mirasımızı korumak ve zarar görmemesini sağlamak.
İnsanların aydınlık alan ve karanlık gökyüzü ihtiyacını dengeleyen çevre sorumluluğuna sahip dış mekân aydınlatması ihtiyacı çalışmamızı her açıdan yönlendiriyor.
Son yıllarda IDA, şehir ve banliyölerdeki toplumsal kalkınma amacıyla açık hava spor aydınlatması komplekslerinin sayısında dikkat çekici bir artış gözlemledi. Sadece ABD’de 2.000’den fazla açık hava spor kompleksinin her yıl ya yenilendiği ya da yeni açıldığı tahmin ediliyor.
Açık hava spor tesisleri okullarda, parklarda ve semt komplekslerinde kuruluyor. Bu komplekslerdeki aşırı ışık miktarı yöre için rahatsız edici bir sorun haline gelip bazı çevresel sonuçlar doğurabiliyor.
Açık hava spor tesisleri ilk aydınlatıldığında, karanlık gökyüzüne uygun aydınlatma seviyelerini sağlamak zordu. Akkor flamanlı, metal halide, yüksek sodyum buharlı gibi o zamanlar mevcut olan lamba kaynakları, genellikle ışığı oyun sahasına göre etkin bir biçimde şekillendiremeyecek kadar büyüktü.
Bu büyük lamba kaynakları ışık saçılması ve kamaşmanın istenmeyen bir şekilde çevrede yaşayanları etkilemesine neden oluyordu. Günümüzde LED teknolojisi, kaynağın çok daha küçük boyutundan dolayı, ışığın çok daha net bir şekilde kontrol altına alınabilmesine olanak tanıyor.
Toplumlar için mümkün olan en uygun karanlık gökyüzü teknolojisini teşvik etmek amacıyla, IDA, Çevre Dostu Açık Hava Spor Aydınlatması Kriterlerini ortaya koydu.
Bu kriterler, toplumların kamusal aydınlatmalı alanlarda aradıkları değerleri kapsıyor ve açık hava spor aydınlatması tasarımının, yöre sakinlerini ve doğal alanları rahatsız eden ışık saçılması ve kamaşmayı en aza indirmesini, yerel sürdürülebilirlik ve enerji tasarrufu hedeflerine uygunluğu ve pratikte mümkün olabilecek en kapsamlı şekilde gökyüzü ışık saçılımını azaltmasını sağlıyor.
IDA’nın kriterlerinden faydalanan toplumlar, gece gökyüzünü korurken, gece spor etkinliklerini aydınlatma görevini karşılayan açık hava spor aydınlatması tasarımlarını sergileyip teşvik edebilirler.
IDA Çevre Dostu Açık Hava Spor Aydınlatması Kriterlerini benimseyenler:
· Işık saçılması ve kamaşmayı büyük ölçüde azaltarak yöredeki aydınlatma rahatsızlığını en aza indirir.
· Yüksek açılı kamaşmayı yönetir ve böylece tesis dışına ışık kaçmasını ve gökyüzü ışıltısını önemli ölçüde azaltır.
· Yöreyi rahatsız edici faktörleri ve gökyüzü ışıltısını azaltır ve bunun sonucunda çevreye, astronomi topluluğuna vs. fayda sağlar.
· Enerji tüketimini azaltan lümen yoğunluklarını en aza indirir.
Gelecek birkaç ay içinde IDA’nın, IDA Çevre Dostu Açık Hava Spor Aydınlatması Kriterleri ile tam uyumlu olduğu onaylanan tesisleri resmen tanıyan ve duyuran bir program oluşturması bekleniyor.
IDA Çevre Dostu Açık Hava Spor Aydınlatması Kriterleri’ni buradan indirebilirsiniz.
PLD Türkiye (Çeviri), IDA (Haber Kaynağı)
