Sokak Aydınlatmasında Direk Yüksekliği ve Direkler Arası Mesafe Kaç Olmalıdır?

Cadde, sokak, yol ve kaldırımların doğru bir şekilde aydınlatılması için aydınlatma armatürü seçiminin yanında konumlandırılması da oldukça önemlidir. Ne kadar parlak lambalar kullanılırsa kullanılsın aydınlatma armatürleri uygun şekilde konumlandırılmadığında istenilen performans elde edilemez.

Kullanılacak aydınlatma direğinin yüksekliği, aydınlatma yapılacak alanın genişliği ile doğrudan ilişkilidir. Kaldırım ve bisiklet yollarında 4,5-6 metre yükseklikte aydınlatma direkleri kullanılmaktadır. Dar sokaklarda ve ara yollarda 8-10 metre yükseklikte aydınlatma direkleri tercih edilmektedir. Daha geniş caddelerde, ticari ve endüstriyel alanlarda ise 10-12 metre yükseklikte direkler kullanılmaktadır.

Aydınlatma armatürünün aydınlatacağı alanın genişliği kabaca aydınlatma direğini yüksekliğine eşittir. Yani, 12 metre yükseklikteki direğe monte edilmiş aydınlatma armatürü 12 metre genişlikteki bir yolu (şerit genişliği 3-3,5 metre) ya da alanı aydınlatabilir.

Direk yüksekliğinin uygun ölçüde olmaması aydınlatılacak alanda çok parlak ve çok karanlık noktaların oluşmasına neden olacaktır.

Dar caddelerde yolun bir tarafından yapılan aydınlatma çoğunlukla yeterli olur. Daha geniş caddelerde ise aydınlatma direklerini yolun iki tarafına da (karşılıklı ya da kaydırılmış) konumlandırmak gerekebilir.

Dış aydınlatma projelerinde direkler arası mesafenin yüksek olması daha az direk ve daha az aydınlatma armatürü kullanılması dolayısıyla düşük maliyet anlamına gelir. Direkler arasındaki mesafe kullanılacak aydınlatma direğinin yüksekliği ile ilişkilendirilir. Aydınlatma direği ne kadar yüksekse iki direk arasındaki mesafe o kadar fazla olabilir. Bu konuda genel bir oran vermek gerekirse iki direk arasında direk yüksekliğinin 2,5-3 katı kadar mesafe bırakmak uygun olacaktır. Örneğin; 6 metre aydınlatma direğinin kullanıldığı projelerde direkler arasında 15-18 metre mesafe bırakılabilir.

Direkler arası mesafe gereğinden fazla olursa iki direk arasında karanlık alanlar oluşacaktır. Direkler arası mesafe çok düşük olduğunda ise iki direk arasında çok parlak alanlar oluşur.

Direk yüksekliği ve direkler arası mesafenin belirlenmesine yol aydınlatma sınıfını belirleyen hız sınırı, trafik yoğunluğu ve suç oranı gibi etkenlere dikkat edilmelidir. Aydınlatma armatürünün toplam ışık çıktısı ve ışık dağılımı da direk yüksekliğinin belirlenmesinde göz önünde bulundurulmalıdır.

Aydınlatma direği ve aydınlatma armatürü kombinasyonunun yol aydınlatmasının standart gerekliliklerini karşıladığı bilgisayar simülasyon yazılımlarıyla doğrulanmalıdır.