UGR

UGR‘nin açılımı Unified Glare Rating (Birleştirilmiş Parlama Derecesi)‘dir. UGR, aydınlatma armatürlerinin neden olduğu kamaşmayı hesaplama yöntemidir. UGR derecesi sayesinde aydınlatma armatürlerinin ne kadar kamaşma yarattığı ve buna bağlı olarak çevresindekileri ne kadar rahatsız edebileceği anlaşılabilir. Pencerelerden içeri giren güneş ışığı da kamaşmaya sebep olabilir.

UGR değeri üç şekilde belirlenebilir. Bunlardan birincisi üreticinin belirttiği referans değerlere göre hesaplanmış UGR değerini dikkate almak, ikincisi standart durumlara göre oluşturulmuş UGR tablosuna göz atmak, üçüncü ve aslında en iyi yöntem ise UGR formülü ile kuruluma özgü hesaplamaların yapılmasıdır.

UGR değeri fotometrik büyüklükler gibi ölçülemez, bu değer sadece matematiksel hesaplamalar ile bulunabilir.

L: Armatürün parlaklık değeri (cd/m2)
Lb: Arka plan parlaklığının değeri (cd/m2)
ω: Gözlemcinin gözünden her bir armatürün aydınlık kısımlarının katı açısı (sr)
p: Her bir armatür için guth pozisyon indeksi
Σ: Denklemin alan içerisinde bulunan tüm aydınlatma elemanlarını içerdiğini gösterir.

UGR, 5 ile 40 arasında bir değere sahip olabilir. Düşük rakamlar, düşük kamaşma anlamına gelmektedir.

UGR değeri, aydınlatma armatürünün parlaklık seviyesi, çevrenin parlaklığı, gözlemcinin pozisyonu ve görüş açısı gibi pek çok değişkene bağlıdır. Bu yüzden aslında UGR değeri aydınlatma armatürünün bir özelliği değildir.

Peki, o zaman üreticiler neden ve neye göre ürün kataloglarında UGR değeri belirtiyor? Üreticilerin belirttiği bu değer, 4H/8H genişliğinde referans bir odada zemin için %20, duvarlar için %50, tavan için %70 yansıtma derecesine göre hesaplanan UGR değerini ifade eder. Burada H olarak belirtilen değişken gözlemcinin göz hizasından aydınlatma armatürünün ışık yüzeyine olan uzaklığını ifade eder.

Gerçek uygulamalarda, UGR değeri referans uygulama örneğine göre hesaplanan değerden daha düşük veya daha yüksek olabilir. Katalog verileri karşılaştırma ve ürün tercihi noktasında önemlidir.

Çeşitli görevler için UGR limit değerleri EN 12464-1 kodlu standartta belirtilmiştir. Okuma, yazma, bilgisayar kullanımı gibi işlerin yürütüldüğü çalışma ortamlarında UGR≤19 değeri yeterli görülmektedir. Bir aydınlatma uygulamasında standart incelenerek güncel gereklilikler göz önünde bulundurulmalıdır.

Aydınlatma simülasyonu için kullanılan bilgisayar yazılımları, UGR hesaplama fonksiyonuna sahiptir. Bu yazılımlarda hesaplama yüzeyleri ve noktaları oluşturularak UGR hesaplamaları kolayca gerçekleştirilebilir.