GE (General Electric) Parçalanıyor Mu?

GE (General Electric) havacılık, dijital, sağlık, aydınlatma, güç, yenilenebilir enerji, taşımacılık gibi pek çok alanda faaliyet gösteren bir endüstri kuruluşudur. GE aynı zamanda 1948‘de Koç Grubu ile aydınlatma ürünleri üretimi konusunda kurduğu ortak girişim ile Türkiye’de üretime yatırım yapan ilk yabancı şirkettir. Yeniden yapılandırma işaretlerinin ardından GE hisseleri 6 yılın en düşük seviyesine geriledi. Peki GE’de neler oluyor?

Amerikan İç Savaşı‘ndan sonraki yüzyılda bir avuç teknoloji günlük yaşantıda devrim yarattı. Ampul günü uzattı, elektrikli aletler ev işlerini hafifletti, elektrik santralleri de onları çalıştıracak enerjiyi üretti. Jet motorları mesafeleri azalttı. Radyo ve televizyonlar yapıldı. Röntgen makineleri, doktorların vücudun içine bakmasını sağladı. Vakum tüpleri ilk bilgisayarların beyni oldu. Endüstriyel plastikler her şeyin içinde kendine bir yer edindi. Tüm bu teknolojiler ya General Electric tarafından icat edildi ya da ticarileştirildi.

126 yıllık tarihinin büyük bir kısmı için GE, kurumsal kapitalizmin doğurganlığını ve gücünü örnek aldı. Tüketici ürünleri ve sanayi makineleri, güçlü ticari uçaklar, nükleer denizaltılar ve radar altimetreler üretti. Nobel ödülleri kazandı ve dünya savaşlarının kazanılmasına yardımcı oldu.

Geçtiğimiz yıl GE, yeni alanlara girdi. Kasım 2016‘daki Donald Trump seçiminden bu yana Dow’un yüzde 41 arttığı bir borsa patlaması sırasında, GE değerinin yüzde 46’sını, diğer bir deyişle 120 milyar Dolar kaybetti.

Kısa bir süre sonra GE, aydınlatma birimi de dahil olmak üzere, 20 milyar dolarlık işini satacağını ya da devredeceğini belirtti.

Ocak ayında, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu soruşturmasını tetikleyen bir duyuru ile GE’nin mali hizmetler şirketi tarafından on yıl önce meydana gelen maliyetlerle ilgili 6,2 milyar Dolar tutarında bir masraf olduğu haberi geldi. GE‘nin yeni CEO‘su John Flannery, şirketin tamamen parçalanması dahil “tüm seçenekler masada” dedi.

GE, jet motorları alanında hala küresel pazara hakim. GE’nin gaz, kömür ve nükleer enerji santrallerinde bulunan türbinleri hala dünyanın elektriğinin üçte birini karşılıyor. Bilgisayarlı tomografi ve MR makineleri hala en son teknoloji ürünü. Peki ne değişti?

General Motors, Boeing ve diğer Amerikan imalat simgelerinin aksine GE, halkın hayal dünyasında sadece bir endüstri veya bir ürünle değil, daha ziyade endüstriyel yeniliklerle bağlantılıdır.

Thomas Edison tarafından kurulan GE, aslında ilk yıllarında bir başka kurucu Charles Coffin tarafından yönetildi. Coffin, J.P. Morgan ile müzakereler yapıp, Westinghouse‘la patent sorunlarını çözerek genç şirketi kurtardı ve çok iyi şeyleri hayata geçiren endüstriyel araştırma laboratuvarını kurdu.

Coffin‘den beri GE‘nin gizli silahı -ve bir bakıma egemen ürünü- yöneticileri olmuştur. Şirket bilimsel keşif ve yönetimde bilimsel titizlik sürecine örgütsel titizlik getirdi. Savaş sonrası yıllarda, GE bir personel araştırma departmanı için psikologlar kiraladı.

GE‘nin 1970‘li yılların başkanı Reginald Jones, devrinde en beğenilen, uluslararası piyasalarda ilerleyen ve dört ABD’li cumhurbaşkanının danışmanlığını yapan işletme yöneticisi oldu.

John Flannery, 2017 itibariyle GE’nin on birinci CEO’su olarak göreve başladı.

GE, yeniden yapılandırma planı dahilinde faaliyetlerini enerji, havacılık ve sağlık hizmetleri alanında sınırlandırıyor. GE, aydınlatma, taşımacılık, endüstriyel çözümler ve elektrik dağıtımı gibi birimleri elden çıkartarak, dünya genelindeki fabrikaları kapatmayı planlıyor.

Bu ve buna benzer haberler yatırımcıları şaşırttı ve GE’nin hisseleri altı yılın dip seviyesini gördü. GE, Dow Jones Borsası Endüstriyel Endeksi‘nde bir yıldan fazladır en kötü performansını sergiliyor.

Flannery‘nin şimdiye kadar vaad ettiği değişiklikler GE’yi sadece yatırımcılara değil kendi yöneticilerine daha anlaşılır kılmaya da işaret ediyor. Mesaj şu; şirket tamamen dağılmasa bile, daha küçük ve daha basit hale gelecek.

Her şey iyi giderse, GE daha kararlı bir marka haline gelecektir. Mümkün olduğunca çok sayıda birimi satarak gerçekten iyi jet motorları, gaz türbinleri ve tıbbi ekipman yapma, yazılım ve bakım planları üzerine satma üzerine yoğunlaşacaktır. Belki de özgürleşecektir.

Drake Bennett – Bloomberg, Bigpara