Birkaç yıl kadar önce Ankara’da neredeyse tüm araçlı alt geçitler, LED teknolojisiyle aydınlatıldı. Aydınlatma çalışmalarında, bilindik ve büyük üreticilerin ürünleri kullanılsa da sık sık arızalar yaşandı. Bu alanlarda ortaya çıkan bir sorun da ışık rengi farklılıklarının oluşması. Alt geçitlerde yapılan fotoğraf çekimleri sorunu net bir şekilde gösteriyor.
Birkaç yıl kadar önce Ankara‘da neredeyse tüm araçlı alt geçitler, LED teknolojisiyle aydınlatıldı. Aydınlatma çalışmalarında, bilindik ve büyük üreticilerin ürünleri kullanılsa da sık sık arızalar yaşandı. Aydınlatma armatürlerinin bir kısmı kısa süre içerisinde arızalandı. Bu alanlarda ortaya çıkan diğer bir sorun da ışık rengi farklılıklarının oluşması. Alt geçitlerde yapılan fotoğraf çekimleri sorunu net bir şekilde gösteriyor.
Renk sıcaklığı, bir aydınlatma cihazı tarafından sağlanan ışığın rengini tanımlamanın bir yoludur. Renk sıcaklığı, Kelvin (K) derecelerinde ölçülür. Uygulama ihtiyacına göre, renk sıcaklığı belirlenir ve projede o sıcaklıkta aydınlatma armatürleri kullanılır.
Işık renkleri, Kelvin derecesine göre sıcak beyaz, doğal beyaz ve soğuk beyaz şeklinde gruplandırılsa da, aynı grupta yer alan ışık kaynaklarının aynı renkte ışık vereceği anlamı çıkartılamaz. Örneğin soğuk beyaz renk için 4500K-6500K aralığından bahsedilebilir ancak 4500K ile 6500K arasında çokça renk farkı görülür. Yan yana konumlandırıldığında 4500K ile 4800K ışık renklerinde aydınlatma armatürleri arasındaki fark bile çıplak gözle kolayca fark edilir.
Bu noktada kamu alımları yapılırken şartnamede Kelvin derecesi, hata payıyla birlikte, belirtilir ve bunu doğrulamak için ölçüm istenirse, bu sorunun önüne geçilebilir. Ancak ülkemizdeki şartnamelerin çoğunda ya geniş bir aralık belirtiliyor ya da yalnızca “Işık Rengi: Beyaz Işık” şeklinde bir tanımlama yapılıyor. Hal böyle olunca uygulamada, özellikle farklı zamanlarda teslim edilen partilerde, renk farklılıkları göze çarpıyor.
Renk farklılıklarının ortaya çıkmasına sebep olabilecek diğer bir konu da renk kayması. LED’lerde renk kayması; ortam sıcaklığı, sürüş akımı, armatür tasarımı, termal performans gibi bazı faktörlere bağlı olarak, LED’lerin jonksiyon sıcaklığının etkilenmesi ve buna bağlı olarak renk sıcaklığının kalıcı olarak değişmesidir.
Renk kayması, erken LED arızasının bir başka türüdür. Genellikle, LED’lerin aşırı ısınması sonrasında meydana gelir. LED’ler çalışmaya devam eder ancak verdikleri ışığın rengi gün geçtikçe farklı bir renge dönüşür. Böyle bir durumda, örneğin 20 projektörün kullanıldığı bir alanda, 2 tanesi arızalanır ve yenisiyle değiştirilirse, yeni armatürlerin farklı renkte ışık yaydığı görülür.
Ankara’nın alt geçitlerinde sorun teslim aşamasında kontrollerin eksik yapılması mı yoksa armatür kasasının yeterince soğutma sağlayamaması sonucu renk kayması yaşanması mı bilinmiyor. Ancak bunun bir aydınlatma hatası olduğu, görsel konforu olumsuz etkilediği ve herhangi bir önlem alınmadığı çok açık görülüyor.
Alt geçitlerin aydınlatılmasındaki bir diğer sorun da, gündüz aydınlığının gece de aynı şekilde sürmesi sonucunda çok parlak geçitlerin oluşması. Bu konuya da önümüzdeki günlerde değineceğiz.
Ülkemizde led ve ışık rengi saçmalığı ve aydınlatma olayo hakikaten saçma sapan aydınlatmalar var piyasada bir sürü yeni nesil led lambalar vs. çokça bu konuda ithal ürünler de denetim olmayıp (yerlide dahil) renk sıcaklığı aralığı göz sağlığı açısından ve güvenlik açısından denetim yok .Piyasada benim gözlemlediğim beyaz ışık dalgası almış başını gitmiş.Belediyelerin de ışıklandırma saçmalıkları devam etmekte.