Virüs ve bakteri, hastalıklara neden olan yaygın iki patojendir. Virüsler, birer canlı organizma değildir. Virüsler yalnızca enfekte ettikleri hücrelerin içinde yaşar, büyür ve çoğalır. Bakteriler ise enerji üretebilen, hareket eden ve kendi kendine çoğalabilen canlı organizmalardır.
Virüs ve bakteri, hastalıklara neden olan yaygın iki patojendir.
Virüsler, birer canlı organizma değildir. Virüsler yalnızca enfekte ettikleri hücrelerin içinde yaşar, büyür ve çoğalır. Virüsler oldukça spesifik bir şekilde hücrelere saldırır. Örneğin, bazı virüsler solunum sistemine, bazıları karaciğere, bazıları kandaki hücrelere saldırabilir. Virüslerin çoğu hastalıklara neden olur.
Bakteriler ise enerji üretebilen, hareket eden ve kendi kendine çoğalabilen canlı organizmalardır. Bakterilerin büyük bir çoğunluğu zararsızdır. Bakteriler toprak, kaya, su, bitki, hayvan ve insan vücudu gibi birçok yerde yaşayabilir. Bakteriler, canlılarda birçok hayati rol üstlenir. İnsan vücudunda, insan hücrelerinden daha çok bakteri yaşar. Bakteriler, insan vücudunda ağızda, burunda ve özellikle bağırsaklarda bulunur.
Virüsler bakterilere göre çok daha küçüktür. Virüslerin en büyüğü, en küçük bakteriden daha küçüktür. Virüslerin boyutları 0,02 ile 0,25 mikron arasındayken, en küçük bakterilerin çapı 0,4 mikron seviyesindedir. Bu nedenle pek çok virüs sıradan mikroskopla görülemez. Küçük boyuttaki virüsleri görüntüleyebilmek için elektron mikroskobu kullanılır.
Virüs ve bakterilerin farklı biyokimyaları nedeniyle enfeksiyon biçimleri çok farklıdır.
Virüsler, bir hücreyi enfekte eder ve burada çoğalarak hücreyi terk eder. Daha sonra başka bir hücreyi enfekte eder ve sistemik bir şekilde vücuda yayılır. Grip, kızamık, çocuk felci ve AIDS virüslerin sebep olduğu hastalıklardır.
Hastalığa yol açan bakteriler ise genellikle doğru fırsat ortaya çıktığında enfekte olur. Bakterilerin kendileri ya da ürettikleri toksinler enfeksiyona neden olabilir. Bakteri enfeksiyonu genellikle vücudun bir bölümü ile sınırlıdır. Zatürre, tüberküloz, tetanoz ve gıda zehirlenmesi bakterilerin sebep olduğu hastalıklardır.
Virüslerin sebep olduğu hastalıklara viral enfeksiyon, bakterilerin sebep olduğu hastalıklara ise bakteriyel enfeksiyon adı verilmektedir.
Bakteriyel ve viral enfeksiyonlar, öksürme, hapşırma, ateş, iltihaplanma, kusma, ishal, yorgunluk ve kramp gibi benzer semptomlara neden olabilir. Bunların tümü, bağışıklık sisteminin vücudu zararlı organizmalardan kurtarma çabasıdır.
Bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde antibiyotikler kullanılmaktadır. Diğer bir taraftan, antibiyotiklerin aşırı kullanımı bakterileri antibiyotiklere karşı dirençli hale getirmektedir. Bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılabilen antibiyotikler, virüslere karşı etkinli değildir.
