Işık Verimi

Michigan Üniversitesi araştırmacıları, bor elementinin LED'deki InGaN katmanına dahil edilmesiyle elektron çarpışmalarını azaltıp LED'lerin ışık verimliliğinin artırılabileceğini gösterdi. Dünya rezervlerinin yüzde 72'si Türkiye’de bulunan bor madeni, LED teknolojisiyle ivmelenen aydınlatma sektörü için yeni bir umut olabilir mi?

Aydınlatma armatürlerinin ışık dağılımının incelenmesi için gonyofotometre adı verilen ölçüm cihazıyla fotometrik test yapılır. Bu test yapıldıktan sonra fotometrik ölçüm sonuçlarını içeren bir test raporu oluşturulur. Peki bu rapordan ürün özellikleri nasıl çıkartılır?

Işık verimi, bir aydınlatma elemanının elektrik gücünü ışığa ne kadar verimle dönüştürdüğünü belirtir. Bir ışık kaynağı, bir watt güç harcayarak kaç lümen ışık çıktısı sunuyorsa bu ışık verimidir. Işık akısının güce oranı, watt başına lümen cinsinden ifade edilir ve lm/W şeklinde sembolize edilir.

Avrupa Birliği, aydınlatma aygıtlarında enerjinin verimli kullanılması için yeni bir düzenleme getiriyor. Bu düzenleme ile, 85 lm/W etkinlik faktörü altındaki aydınlatma elemanları yasaklanıyor. Bu gelişme sonrasında, aydınlatma sektöründe üretimin LED teknolojisi yönünden hız kazanması bekleniyor.

Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.'nin ilk kez 2010 yılında yayınladığı, LED Işık Kaynaklı Yol Aydınlatma Armatürleri Teknik Şartnamesi yenilendi. Şartnamede mekanik, elektriksel ve fotometrik alanlarda pek çok yenilik bulunuyor. Ayrıca, NEMA soket de ilk kez TEDAŞ şartnamesine girdi.

Büyük LED paketleri elde etmek için kocaman COB LED yerine daha küçük COB LED’lerin bir taban üzerine belirli bir mantıkla yerleştirilmesiyle elde edilen LED paketleri, MCOB LED olarak tanımlanıyor.

LED, Light Emitting Diode yani Işık Yayan Diyot ilk olarak 1920'li yıllarda Rusya'da icat edildi. Ancak 1962 yılında Amerika'da bir elektronik bileşen haline getirilerek, kullanılmaya başlandı. Sırasıyla Kırmızı, Yeşil ve Mavi renkli LED'ler ortaya çıktı. İlerleyen yıllarda mavi LED çipleri, sarı renkli fosfor kaplama ile beyaz ışık yayan LED paketlerine...

Yanlış ışık kaynağı seçimi ile enerji kaybı çoğu kez %80~85 olabilmekte, değişik nedenlerle yararlanılamayan ışık akısı oranı ise %90'a ulaşabilmektedir. Her iki kaybın birlikte olması aydınlatmada enerji kaybının akıl almaz oranlara ulaşmasına neden olabilmektedir.

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte aydınlatma sektöründe de gelişmeler yaşanmıştır, bu değişimlerin en önemlisi şüphesiz aydınlatma elemanlarının enerji verimlerinin artmasıdır. Yalnız, bu yenilikler verimliliği arttırırken, yanlarında çözülmesi gereken mühendislik problemlerini getirmişlerdir.